N-VA botst op grenzen van realiteit - Carl Devos

Laat dat nu precies het pedagogisch project zijn waar CD&V al enkele maanden aan werkt. De analyses van de incidenten die dat met zich meebrengt, beperken zich te vaak tot de oppervlaktelaag: Peeters vs. N-VA. Maar there is more than meets the eye. Kris Peeters is op sociale en in andere media een evident en gemakkelijk onderwerp van spot, waarin zijn optreden wat inspiratieloos toegeschreven wordt aan persoonlijke frustratie en ijdelheid. Verklaringen die het optreden van Peeters willen individualiseren op basis van het persoonlijke en karakteriële, missen een belangrijker motief.

De CD&V-voorman in de regering doet wat zijn partij van hem verwacht. Noteer dat Beke nog nooit één seconde twijfel liet bestaan over zijn steun aan Peeters, zeer integendeel. Het is niet dat CD&V de regeringen wil blokkeren, ze wil zich zonder gêne naar voor smijten, zodat N-VA’ers op de eerste rij wat aan de kant moeten: tonen wie hier écht de goede bestuurders zijn, als dé enige volkspartij.

CD&V wou vorig jaar niet zonder N-VA in regeringen om kiezers te tonen dat bestuur met N-VA niet wezenlijk anders is dan bestuur zonder N-VA. Meer nog, dat N-VA een gewone, normale, traditionele partij is die zoals alle andere compromissen sluit en botst op de grenzen van de werkelijkheid. Niet enkel wat het voor lange jaren opgeborgen communautaire programma betreft. Beke liet al weken geleden vallen dat van de kracht van verandering niet veel meer te merken is. Dus ook niet bij het niet-communautaire.

De Vlaamse christendemocraten onderstrepen dat ze zich als kleinere partij niet laten wegdrukken en willen wegen op beleid. Zoals destijds de kleine N-VA het de grote CD&V wel eens lastig maakte. Niet om per se lastig te doen, maar omdat ze nu eenmaal een ‘programma-‘ of ‘aanbodpartij’ was. Dat CD&V de Wetstraat 16 liet vallen was ook om zich vrijer in Michel I te kunnen profileren.

Het nadeel van de strategie om N-VA in het beleidsbad te trekken is dat CD&V daarmee in een te rechtse setting kwam, die de centrumpartij niet bevalt. In tegenstelling tot Open VLD, die meer dan ooit zichzelf kan zijn. Bij CD&V moeten ze naar links overhellen om hun ziel te bewaren. Ook dat wordt opgevangen. De herhaling dat CD&V het sociaal geweten van deze regering is, en bijgevolg de coalitiepartners minder sociaal zijn, gaat er na verloop van tijd misschien bij steeds meer volk wel in. De hele discussie rond de mantelzorg is daarvan een treffende illustratie. Peeters, die de maatregel eerst nog verdedigde, was N-VA en anderen te snel af: hij ‘stak zijn nek uit’ en op zijn initiatief werd deze stommiteit rechtgezet. N-VA moest achtervolgen, was in snelheid gepakt en stribbelde tegen, waardoor ze het beeld over zich heen riep alsof ze die schrapping verdedigde.

Dat klonk zo gek nog niet, want was N-VA niet die partij die stevig wou hervormen, ook in de werkloosheidsuitkering? N-VA moet al die hervorming concentreren op het niet-communautaire. Maar zelfs in een socialisteloze regering is dat niet evident. Daarnaast wil N-VA ook aantonen dat ze als oud-caractériels kunnen besturen, zonder dat te veel opvalt dat België nog functioneert. N-VA-ministers willen niet zozeer N-VA’ers zijn, maar wel goede bestuurders. En dat lukt hen ook overtuigend. Ze zijn in weinig tijd geëvolueerd naar sterkhouders van enkele fundamentele departementen. Vooral Jambon, maar ook Francken en Van Overtveldt houden het Belgisch systeem mee overeind, Vandeput vraagt zelfs voor de ultieme sluitpost van federale begrotingen (defensie) extra middelen.

Na de lokale consolidatie, volgend op de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012, wil N-VA zich na mei 2014 federaal en regionaal consolideren als besturende volkspartij. Dat was tot voor kort dé rol van CD&V.

Michel I is daardoor het decor voor een jarenlange machtsstrijd, de zoveelste slag om het centrum. Ooit bedwong CD&V de VLD van premier Verhofstadt en voorzitter De Gucht, die zichzelf zegezeker tot nieuwe volkspartij bekroonden. Een vete die ook vandaag nog sporen nalaat. Nu zet CD&V opnieuw de achtervolging in en heeft ze N-VA in het vizier. Achtervolgen en in het wiel hangen om in 2018 en 2019 mee te sprinten. (Aan de vooravond van het nieuwe wielerseizoen is die flauwe metafoor minder ongepast.)

N-VA wil, net als de liberalen destijds, van alles veranderen. Voor de verkiezingen klonk het dat N-VA ‘de realiteit mee had’, vandaag moet ze die doorbreken. CD&V'ers staan klaar met de boodschap dat al die mannen met straffe beloften daar vaak niet veel van realiseren, dat uiteindelijk de aloude CD&V, die wel beter weet, het land overeind houdt. Hoe straf die partij van De Wever ook moge zijn, onderschat nooit de christendemocraten. En hun vicepremier. Die legt zich samen met zijn partij niet neer bij de huidige krachtsverhoudingen. Zelfs als dat een beetje ruzie en een spotprent kost.

Dat maakt, zo blijkt vandaag in De Tijd, ook helemaal geen indruk op Peeters. Hij is kwaad op en hard voor N-VA, die hem naar eigen zeggen wil tackelen. N-VA wou iedereen doen geloven dat de schrapping van mantelzorgers zijn idee was: framing, aldus Peeters: “Ik weet zelf niet waar de N-VA naar toe wil. Als ze proberen iemand monddood te maken…” Hij wijst er fijntjes op dat CD&V wel zaken realiseert, in tegenstelling tot bv. Jambon die de pensioenhervorming van de politie nog altijd niet rond heeft. Lees: wie is hier de goede bestuurder?

(Carl Devos doceert politieke wetenschappen in Gent.)