"Onmogelijk groot" zwart gat ontdekt
De ontdekking werd gedaan in het verre heelal, op 12 tot 13 miljard lichtjaar afstand. De observatie reflecteert hoe het er kort na de geboorte van het universum uitzag. Het is het grootste zwarte gat dat astronomen ooit konden waarnemen. Pas toen ze het licht in detail analyseerden, merkten ze hoe snel het zich van de aarde weg beweegt. Op die manier konden ze berekenen hoelang het licht van de quasar rond het zwarte gat onderweg is geweest.
Die quasar - een wolk materiaal rondom het zwarte gat die door dat zwarte gat wordt opgeslokt - blijkt extreem helder. Terwijl het materiaal richting zwarte gat gaat, wordt het warmer en komt er een grote hoeveelheid licht vrij. Hoe meer gassen worden opgewarmd, hoe helderder de quasar, en hoe groter het zwarte gat. "We hebben al andere quasars uit deze periode gezien, maar geen enkele heeft een massa van meer dan 3 miljard keer de zon", zei de Chinese onderzoeker Xue Bing Wu van de Universiteit van Peking aan het tijdschrift Nature.
"Grootste lichtmonster ooit"
De quasar geeft evenveel licht als 420 biljoen zonnen. "Dit is het grootste monster dat we ooit ontdekten als het over helderheid gaat", zegt Avi Loeb van het departement Astronomie op de universiteit van Harvard. "Het is 40,000 keer helderder dan de hele Melkweg."
De ontdekking plaatst wetenschappers voor vragen. Hoe kan zo'n heldere quasar in zo'n (relatief) korte tijd ontstaan zijn, zo snel na de vorming van de eerste sterrenstelsels? Mogelijk zijn twee sterrenstelsels in elkaar opgegaan, en daarbij hun zwarte gaten. Loeb heeft nog een andere theorie: mogelijk had een van de eerste sterren geen 100 zonnemassa's, of 1.000, maar tot een miljoen zonnen. "Er is geen limiet voor de maximummassa die een ster kan bereiken."
