"Koko Flanel": kassucces en filmklassieker is kwarteeuw oud

Op 14 februari 1990 maakte het grote publiek voor het eerst kennis met “Koko Flanel”. De film volgde drie jaar na “Hector”, de eerste film van Stijn Coninx die tot dan met ruim 900.000 bioscoopbezoekers de rangschikking van best bekeken Vlaamse films had aangevoerd. Toen al had komiek Urbanus aan de basis van het succes gelegen en ook nu bleek een hoofdrol voor de komiek een schot in de roos.

Het verhaal van “Koko Flanel” was even eenvoudig als onwaarschijnlijk. De vader van Placide Smellekens (Urbanus) maant zijn zoon op zijn sterfbed aan een vrouw te vinden en nageslacht te produceren. Makkelijker gezegd dan gedaan, want Placide is niet bepaald een adonis en hij verdient bovendien de kost als verkoper van nestkastjes.

Door een stom toeval duikt Placide in een reclamecampagne van een modehuis op. Wonder boven wonder herkent de topvrouw van het huis (Willeke van Ammelrooy, kleine foto) een heuse mannequin in hem en belandt hij in een nieuwe en frivole wereld die in niets op zijn oude bestaan lijkt. Wil het modehuis vooral financieel garen uit zijn succes spinnen, dan is Placide zelf geïnteresseerd in Sarah (Bea Van der Maet), één van de medewerkers.

"Twee maanden na "Hector" wisten we dat we een tweede film wilden maken", vertrouwde Coninx wijlen Roland Lommé 25 jaar geleden toe in het filmprogramma "Star" op VTM. "We gingen aan tafel zitten en bedachten verschillende verhalen. Maar het klikte niet. Toen zijn we woordjes beginnen opschrijven, van minister over vuilnisman tot agent. Plots kwamen we op het woord "fotomodel". Van daaruit is alles gegroeid."

Het succes van "Koko Flanel" was ongezien. De film lokte meer dan een miljoen kijkers naar de bioscoop, een absoluut record voor een Vlaamse film. 18 jaar lang kwam geen enkele andere film nog maar in de buurt. “Geen film zal het record ooit verbreken”, liet regisseur Jan Verheyen in 2008 in Het Nieuwsblad optekenen. Zijn woorden waren nog niet koud of “Loft” van Erik Van Looy verscheen en gaf hem ongelijk. Met net geen 1,2 miljoen bioscoopbezoekers, is de thriller sindsdien de best bekeken Vlaamse film ooit.

“"Koko Flanel" is een betere film dan “Hector””, vertelde Urbanus in 1990 aan de toenmalige BRT. "De film zal de kijkers mogelijk nog steeds ontroeren, maar deze keer gaat het sneller en beweegt het meer." Over Willeke van Ammelrooy toonde hij zich enthousiast. "We hadden al met haar gepraat ten tijde van "Hector", maar toen vonden we geen plaats voor haar in de film. Nu paste ze wel perfect als madam van een groot bedrijf. Dat is echt iets voor haar."

Over Bea Van der Maet (kleine foto) had regisseur Coninx vooraf wat reserves. De zangeres van Won Ton Ton had immers geen noemenswaardige acteerervaring. "Zelf heb ik filmmakers altijd gewaarschuwd enkel met professionele acteurs te werken, dus ik was wel wat bang." Urbanus zag Van der Maet wel meteen zitten: "Als Lassie kan acteren, kan Bea het ook".

“Voor de rol van Sarah zochten we iemand op wie iedereen verliefd kan worden, iemand die tegelijk kracht uitstraalt en puur natuur is”, legde Coninx nog uit. “We wilden geen afstand creëren zoals bij een echt fotomodel vaak het geval is. Juist op dat punt maakt Bea het verschil. Ze heeft wel keihard moeten werken. Ze heeft het niet op een blaadje gekregen.”

Ondanks het succes betekende “Koko Flanel” voor Van der Maet niet meteen de start van een bloeiende carrière als actrice. In 1994 was ze nog één keer te zien aan de zijde van Jacques Vermeire in “Max”. Toeval of niet: na “Koko Flanel” presenteerde ze een tijdlang het dierenprogramma “Dag Coco” op VTM. Vandaag is ze leerkracht Engels in de Middenschool in Keerbergen.

Voor andere acteurs stond “Koko Flanel” wel voor het begin van een nieuwe avontuur. Zo wil het verhaal dat het flamboyante personage van kapper Jean-Claude dat Koen Crucke voor zijn rekening nam, de inspiratie vormde voor Albert(o) Vermeersch, het personage dat hij jarenlang in de kinderserie “Samson en Gert” vertolkte.

Twee jaar na “Koko Flanel” maakte Coninx de film “Daens” over het leven en werk van de gelijknamige priester uit Aalst. In meer dan één opzicht werd het zijn magnum opus. Niet alleen gingen bijna 850.000 mensen in de bioscoop kijken, “Daens” was ook goed voor een Oscarnominatie in de categorie beste niet-Engelstalige film.

Na verschillende tv-projecten regisseerde Coninx in 2008 “Soeur Sourire” over het tragische bestaan van Jeannine Deckers. Een nieuwe hit werd het niet. Scoren deed hij dan weer wel in 2013 met de film “Marina”, een biopic over de Vlaams-Italiaanse zanger Rocco Granata met Matteo Simoni in de hoofdrol.

• In “Koko Flanel” woont Placide in een caravan. Hoewel in de film steevast maar één caravan te zien is, zijn in werkelijkheid 5 stuks gebruikt bij de opnames.

• De scènes van de modeshow aan het einde van de film zijn opgenomen op het domein van het kasteel d’Ursel in Hingene. Wie wil kan het gebouw vandaag nog steeds een bezoekje brengen.

• De aftiteling tot het einde bekijken, loont de moeite in het geval van “Koko Flanel”. Nadat de laatste opschriften zijn verdwenen, is immers kort een zwart-witfoto te zien van Placide en Sarah omringd door een heleboel kinderen. De wens van de stervende vader van Placide is dus uitgekomen.