Tobback wil zichzelf opvolgen als SP.A-voorzitter

Na de verkiezingen van vorig jaar, toen de SP.A zowel federaal als Vlaams naar de oppositiebanken werd verwezen, steeg binnen de partij steeds meer gemor over de voorzitter: hij zou een zwakke verkiezingscampagne hebben gevoerd, te eigengereid zijn en niet de nodige hervormingen en vernieuwingen doorvoeren.

In september vorig jaar uitten enkele partijtoppers, onder wie John Crombez en Freya Van den Bossche hun onvrede over de aanpak van Tobback. "We hebben nood aan een déclic. Het zal anders moeten, zoniet heb ik daar een probleem mee. Op deze manier kan het echt niet verder, we kunnen meer en we kunnen beter", verwoordde Crombez het toen. "We moeten de essentie van de partij opnieuw uitvinden."

Dat Crombez zich intussen al kandidaat stelde om Tobback op te volgen, mag dan ook geen verrassing genoemd worden. Tobback zelf liet tot dusver niet in zijn kaarten kijken, maar vandaag maakt hij zijn kandidatuur dan toch bekend, net op de dag dat de socialisten een congres houden over hun organisatie en over thema's zoals tax shift, radicalisering en Europa.

Als "running mate" kiest Tobback voor Inga Verhaert (kleine foto). Van 2004 tot 2006 zat Verhaert, net als Tobback 45 jaar, in de Kamer. Sinds 2006 is ze gedeputeerde voor de provincie Antwerpen. Als initiatiefneemster van de succesvolle groepsaankopen "Groene stroom" slaagde Verhaert erin de energiemarkt open te breken. Sinds 2009 is Verhaert ook voorzitter van Zij-kant, de progressieve vrouwenbeweging en vorige maand werd ze verkozen tot voorzitter van SP.A Antwerpen, de provinciale afdeling.

"Inga weet wat er leeft aan de basis", motiveert Tobback zijn keuze. "Ze staat als het ware met haar beide voeten in de grond en weet als geen ander onze idealen om te zetten in daden. 'Samen sterk' is de leuze van sp.a en die boodschap draagt ze elke dag uit. Dat bewijst ze met de succesvolle groepsaankopen waar ze haar schouders onder zet én haar werk als gedeputeerde. Het SP.A-credo "samen vooruit" belichaamt ze helemaal."

Opvallend: tegelijk met de bekendmaking van zijn kandidatuur slaat hij een mea culpa over de verkiezingsnederlaag van vorig jaar. "Wie mij verwijt dat het mijn job was om de verkiezingen te winnen in 2014, en dat ik dat niet heb waargemaakt, heeft gelijk. Dat is een mea culpa, ja", zegt hij in De Morgen. "Het is wel onnozel om te denken dat ons verlies er alleen mee te maken had dat ik voorzitter was. Maar ik ben ook niet te beroerd om de verantwoordelijkheid voor die slechte uitslag op mij te nemen. Ik geef grif toe dat ik in 3 jaar de partij niet fundamenteel heb kunnen veranderen."

Maar van opgeven wil hij dus niet weten. "Ik heb de voorbije 3 jaar wel wat dingen op de sporen gezet. Die hebben ons niet geholpen om de verkiezingen te winnen, maar ik denk dat ze op langere termijn wel kunnen werken. Ik wil graag voortwerken aan dit project om de SP.A te laten vervellen van een traditionele regeringspartij naar een oppositiepartij die een echt alternatief kan bieden", motiveert hij zijn beslissing in "Bonus" op Radio 1. "Ik heb trouwens meer talent voor de oppositie dan voor de pragmatiek van het regeringswerk."

Hij denkt niet dat de controverse rond zijn figuur de partij zal blijven verdelen, al geeft hij toe dat de "fluistercampagnes binnen de partij erger zijn dan ooit". "Maar het gaat hier niet over een boek met alleen mij als hoofdpersonage, alle SP.A-leden spelen een hoofdrol", beklemtoont hij.

Maar wat als hij de duimen moet leggen voor John Crombez? "Als je deelneemt aan een verkiezing, is er altijd het risico dat je niet wint. Maar ik ben niet rancuneus en wat er ook gebeurt, ik ga 200 procent voor de oppositie."

Tobback gelooft trouwens niet dat een breuk met het verleden -lees: een nieuwe voorzitter- de partij goed zou doen. "We hebben allemaal samen die geschiedenis geschreven, we moeten nu allemaal samen de toekomst schrijven. Los van wie de voorzitter is."