Lagere prijzen, meer vreugde voor u?

Het Planbureau gaat ervan uit dat het algemene prijsniveau pas in augustus van dit jaar opnieuw zou stijgen, na dus negen maanden van dalende prijzen of negatieve inflatie. 

Dat is vooral het gevolg van de scherpe daling van de olieprijzen. Concreet betaalt u dus minder in het tankstation en voor stookolie en houdt u dus meer over om te sparen of andere dingen te kopen. Op het eerste gezicht is dat leuk voor de economie, maar alleen als dat niet te lang blijft duren.

Ja, als de inflatie onder het nulpunt blijft hangen, kan dat zowaar uw loonzakje wat lichter maken. De indexering van uw wedde kunt u sowieso al vergeten, maar in sommige gevallen zou u zelfs uw salaris kunnen zien dalen.

Kan, maar moet niet noodzakelijk, want in de privésector hangt dat af van de afspraken tussen werkgevers en werknemers in verschillende sectoren. Vorig jaar was er al een daling van de lonen in bijvoorbeeld de cementfabrieken en in de financiële sector. Uw werkgever zelf kan daar ook over beslissen. Als uw wedde daalt, kunt u ook minder besteden.

Net zoals de lonen en uitkeringen zijn ook de huurprijzen gekoppeld aan de evolutie van de gezondheidsindex. Dat is de consumptie-index zonder ongezonde producten zoals tabak. Als de spilindex overschreden wordt, worden ook de huurprijzen in de hoogte aangepast.

Het omgekeerde gebeurt echter ook. Bij langdurig dalende of negatieve inflatie kunnen ook de huurprijzen naar beneden worden aangepast of gewoon hetzelfde blijven. Voor de huurder is dat dan meegenomen, maar niet voor de huiseigenaar die een hypotheek met vaste rentevoet lopen heeft.

Let op: de huurder moet zelf het initiatief nemen om de huurprijs te laten aanpassen. Dat kan het best via een aangetekende brief. De aanpassing is dus niet automatisch.

Dat u met de huidige rente op spaarboekjes en beleggingen niet veel rijker wordt, had u al gemerkt. Al jaren scheert de rente op historische records en door de belabberde economische groei ziet het er niet naar uit dat dat snel zal veranderen.

Dat wordt dan wel goedgemaakt doordat de prijzen niet stijgen of zelfs dalen. Uw geld smelt dan ook niet echt weg op uw bankrekening. Bij inflatie kunt u minder doen met hetzelfde geld, bij negatieve inflatie of deflatie kunt u er meer mee kopen.

De federale regering wou met een indexsprong -het overslaan van een indexverhoging- onze concurrentiekracht tegenover onze belangrijkste handelspartners versterken.

Omdat de prijzen echter dalen en niet stijgen, komt die indexsprong er dit jaar vrijwel zeker niet. Dat zou pas volgend jaar kunnen. Het effect van die maatregel -waarover heel wat heisa is- wordt dus ook uitgesteld. Door de negatieve inflatie blijft bij ons de loonstijging onder controle, maar dat is natuurlijk ook het geval bij onze buurlanden en handelspartners in Europa.

Ons land en veel andere EU-lidstaten kampen dus al een tijdje met een negatieve prijsevolutie en dat zal dus blijkbaar nog tot zeker midden dit jaar duren.

Toch spreken we over negatieve inflatie en nog geen deflatie. In het eerste geval is de prijsdaling niet algemeen en vooral beperkt tot een aantal goederen of diensten, in dit geval olie en gas. Pas wanneer de prijsdaling algemeen is over enkele trimesters (een precieze definitie is er niet) spreekt men van een deflatie, maar zover is het nog niet.

In dat laatste geval kan er een ernstige remming van de economie optreden. De consumenten stellen hun aankopen dus uit omdat ze verdere prijsdalingen verwachten. Dat drukt de verkoop en de productie in de industrie en leidt op termijn tot minder banen en dus meer mensen die minder te besteden hebben. Regeringen en bedrijven zijn erg beducht voor die neergaande spiraal, ook al omdat het niet makkelijk is om die trend te keren.