Bedreigt de schuldenlast de groeilanden?
Economisch journalist van de BBC Andrew Walker heeft een aantal internationale financiële rapporten bekeken. Daaruit blijkt dat de schuldenlast van de wereld sinds de crisis van 2008 -die net het gevolg was van de schulden- nog verder gestegen is.
Volgens het Institute of International Finance (IIF) bedraagt de schuldenlast nu 245% van het wereldwijde bruto binnenlands product (bbp) tegenover 214% in september 2008. Dat is de periode dat de financiële crisis naar zijn hoogtepunt schoot.
Het IIF noemt die ontwikkeling "onrustwekkend". Het gaat dan over de totale schulden van regeringen, gezinnen en bedrijven met uitzondering van de financiële sector. In die sector zou de schuldenlast wel verminderd zijn.
Een andere studie van het International Center for Monetary and Banking Studies (ICMBS) is het eens met het IIF. Die studie ziet weinig of geen spoor van "deleveraging" (het verlagen van schulden door de verkoop van activa) en de verhouding tussen schuld en groei ontspoort tot een historisch peil, waarschuwt het ICMBS.
Dat centrum heeft berekend dat -als de schuldverlaging van de banken wordt meegerekend- de globale schuldenlast nog altijd op 385% van het bbp ligt.
"Groeilanden als epicentrum van nieuwe crisis?"
In de jaren voor 2007 en 2008 waren het vooral de westerse landen en banken die verstrikt raakten in de schuldenlast. Nu zijn dat echter vooral de groeilanden en dan komt China op kop.
Met uitzondering van de bankensector zou de schuldenlast van Chinese overheden, gezinnen en bedrijven sinds 2008 gestegen zijn met 72%, een stijging die "'stellair" genoemd wordt. Ook in Turkije, Argentinië en Thailand zijn er vergelijkbare evoluties. "Die landen kunnen het epicentrum van de volgende crisis worden", staat er letterlijk in het rapport.
De onderzoekers verwijzen daarbij naar gelijkaardige schuldscenario's die aan de basis lagen van de financiële crisis in Mexico in 1996 en nadien ook in Azië, Rusland, Turkije, Brazilië en Argentinië in het volgende decennium. Er is een "vergiftigde combinatie van stijgende schulden en vertragende groei", waarschuwt het ICMBS.
Nuances op het "doomscenario"
Het is echter niet enkel kommer en kwel. Zo heeft de bankensector in de westerse wereld de schuldenlast drastisch afgebouwd, vooral dan in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten.
Nobelprijswinnaar Economie Paul Krugman (links) ziet bovendien een ander lichtpunt: "Gezinnen moeten hun schulden terugbetalen, regeringen niet, ten minste zo lang hun schulden trager groeien dan hun belastingsbasis", zegt hij.
Toch zijn er limieten. De professoren Carmen Reinhart en Kenneth Rogoff van de universiteit van Harvard stellen dat boven de drempel van 90% van het bpp, de schuldenlast van een land de economische groei vertraagt.
Andere specialisten nuanceren "het Chinese risico". De lage inflatie houdt ook de schuldenlast onder controle, zeker voor de VS. China heeft ook voor 4.000 miljard dollar aan buitenlandse valuta in reserve om schokken op te vangen. Hoe dan ook houden centrale bankiers en internationale organisaties de evolutie van de globale schulden in de gaten.
