"Ik ben mogelijk de laatste dalai lama"

De Tibetaanse boeddhistische leider dalai lama denkt dat er na hem mogelijk geen behoefte meer is aan een nieuwe dalai lama. Daardoor zou er een einde komen aan een eeuwenlange traditie in Tibet.

In een interview met de Britse omroep BBC zegt de dalai lama en Nobelprijswinnaar voor de Vrede 1989 dat het beter is dat de traditie van zijn functie eindigt "in de periode van een erg populaire dalai lama". Hij is alleszins de meest bekende dalai lama uit de geschiedenis en heeft wereldwijd invloed op boeddhisten van allerlei soorten en op niet-boeddhisten.

De beslissing of er na zijn dood nog een nieuwe dalai lama moet komen, ligt bij het Tibetaanse volk, zegt de 79-jarige leider. Het instituut van de dalai lama is door mensen gemaakt en kan dus ook door mensen ongedaan worden gemaakt, stelt hij.

Lhamo Dhondub is de 14e dalai lama van Tibet en werd in 1935 geboren. Kort daarop werd hij erkend als de reïncarnatie van de 13e dalai lama en naar de hoofdstad Lhasa gebracht. Nadien werd hij op de troon gezet en dat bleef hij na het begin van de Chinese bezetting van Tibet in 1950. Na een mislukte opstand in 1959 vluchtte de dalai lama naar India waar hij asiel kreeg.

Sindsdien was hij de Tibetaanse leider in ballingschap, maar tegelijk ook een groot inspirator van het boeddhisme in de wereld. In 2011 droeg de dalai lama zijn politieke functie over aan een Tibetaanse regering in ballingschap en is hij enkel nog een geestelijke leider, zoals overigens de eerste drie dalai lama's.

Geen marionet van China

Met zijn uitspraken wil de dalai lama voorkomen dat China na zijn dood een jonge "marionet" aanstelt als nieuwe dalai lama. Dat gebeurde in de jaren 90 al toen Peking een eigen "panchen lama" -na de dalai lama de tweede leider van het Tibetaanse boeddhisme- aanstelde. De oorspronkelijk gekozen panchen lama is nadien verdwenen.

Er werd gevreesd dat er dan twee dalai lama's zouden komen, een benoemd door China en een door de Tibetanen in ballingschap. Dat zou het ambt natuurlijk volledig ondermijnen en dat was al een tijdje een kopzorg van de huidige dalai lama.

Door te verklaren dat hij niet zal terugkeren als nieuwe dalai lama, wordt die verscheurdheid in de Tibetaanse gemeenschap voorkomen. De dalai lama waren aanvankelijk overigens enkel de geestelijke leiders van de "gelukpa" (gele hoeden), één van de vijf takken van het Tibetaanse boeddhisme, ontstaan uit de leringen van de hoge geestelijke Tsongkhapa (14e eeuw). 

Pas de vijfde dalai lama zou in de 17e eeuw met Mongoolse steun zijn politieke macht vestigen, niet enkel over de andere sekten, maar ook over Tibet zelf.

Meest gelezen