Het leven is geen schadepost - Mia De Schamphelaere
En die vraag naar zekerheid is normaal. Alleen is ook hier de medische wetenschap geen positieve wetenschap. Artsen, vroedvrouwen, klinisch laboranten kunnen zich enkel inspannen om correct, deskundig en verantwoordelijk te handelen. Ze kunnen geen gezond kind als resultaat garanderen.
Juridisch gezegd: gezondheidswerkers zijn wat hun medische aansprakelijkheid betreft, gehouden tot een inspanningsverbintenis en niet tot een resultaatsverbintenis.
Toenemend aantal rechtsvorderingen
De groeiende markt van prenatale counseling heeft ook geleid tot een toename van rechtsgedingen over medische aansprakelijkheid bij prenatale diagnostiek. De wrongful-birth-zaken waar ouders op basis van een aanwijsbare medische fout bij een prenataal onderzoek een schadevergoeding toegekend krijgen, worden vandaag in de rechtspraak algemeen aanvaard.
Meer omstreden waren tot nu toe de wrongful-life-claims, waarbij het kind dat met een handicap geboren werd een vergoeding vraagt “omdat het leeft”.
Scherp debat
Al enkele jaren is hierover zowel in het parlement, op basis van ingediende wetsvoorstellen, als in de rechtspraak een scherp debat aan de gang.
De ingebrachte argumenten voor een verbod op wrongful-life-claims gaan van zeer pragmatisch, zoals de onverzekerbaarheid van de beroepsaansprakelijkheid van gynaecologen, tot bijzonder fundamenteel zoals de vraag of er wel zoiets bestaat als het recht om niet geboren te worden.
De knoop is doorgehakt
Het hoogste rechtsorgaan heeft nu recent de juridische knoop doorgehakt. Op basis van een juridisch-technische redenering over het begrip schade, komt het Hof van Cassatie tot de conclusie dat het leven zelf nooit een schadepost kan zijn.
Er kan immers geen vergelijking gemaakt worden tussen de toestand van een gehandicapt bestaan van een persoon en zijn niet-bestaan.
Met deze uitspraak geeft het Hof niet alleen een interpretatie van het aansprakelijkheidsrecht, maar wordt ook een fundament van onze rechtsstaat veilig gesteld. Het leven zelf, hoe gebrekkig, beperkt of ziek ook, kan nooit gezien worden als een onrecht waarvoor men vergoed moet worden.
Solidariteit van dag tot dag
Onze solidariteit met zieken, met mensen met een handicap en met zorgbehoevenden moet natuurlijk dag in dag uit beleefd worden. Niet alleen de overheid moet de middelen, de aangepaste gezondheidsvoorzieningen en het deskundig personeel voorzien om iedereen de gepaste zorg te bieden. Ook wij moeten kwetsbare mensen met respect behandelen en hun alle waardigheid geven.
Hierbij is het oordeel van het hoogste rechtsorgaan zeker meebepalend voor de draagkracht van onze samenleving.
Gelukkig is het bestaansrecht van mensen nu officieel niet toetsbaar en het leven met een handicap niet minder waard dan het leven zonder handicap.
(Mia De Schamphelaere is eresenator voor CD&V)
VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.