Hoe kan u de staking voelen?

De NMBS verwacht een forse verstoring van het nationale en internationale treinverkeer in het hele land. Het treinverkeer in de provincies Antwerpen en Limburg verloopt vanochtend omstreeks 7.30 uur nog steeds zwaar verstoord. Vanuit Antwerpen rijden er nagenoeg geen treinen, vanuit Hasselt sporadisch. Dat is vernomen van Frédéric Petit, woordvoerder van spoorwegnetbeheerder Infrabel.
Petit laat weten dat er richting Brussels Airport wel treinen rijden, al kan de reiziger ook daar te maken krijgen met afgeschafte treinen. Ook het Thalys-treinverkeer richting Amsterdam ondervindt hinder.

Ook de dienstverlening van De Lijn is zwaar verstoord, dat meldt de openbaarvervoermaatschappij. Op de lijnen van Antwerpen en Limburg naar Dendermonde, Aarschot en Diest zijn de gevolgen van de vakbondsactie voelbaar, luidt het. De Lijn raadt reizigers aan zich voor details over de hinder te wenden tot de website. In de rest van Vlaanderen verloopt de dienstverlening normaal.

In de Antwerpse haven blokkeren stakingsposten van de vakbonden een aantal toegangswegen. De blokkade heeft alvast gevolgen voor de bereikbaarheid van bedrijven. "De toegangswegen tot de site van BASF Antwerpen zijn geblokkeerd in beide richtingen", zo meldt chemiebedrijf BASF op de eigen website.

Er zullen vandaag ook geen schepen worden geladen of gelost, en er wordt ook niet gewerkt in de transportbedrijven. Ook de chemische bedrijven en olieraffinaderijen liggen stil of draaien op een heel laag pitje. Er zijn afspraken gemaakt over een minimum aan personeel om alles veilig te houden in de bedrijven.

De meeste scholen zijn open en de lessen gaan in de mate van het mogelijke door. In de stedelijke basisscholen in de stad Antwerpen blijft een op de vier scholen dicht, de leerlingen krijgen opvang in een andere school in de buurt. Ook in het gemeenschapsonderwijs in de stad Antwerpen kan er hinder zijn, maar om hoeveel scholen het daar gaat is nog niet duidelijk. De onderwijsbonden mikken op 15 december als grote stakingsdag.

Vooral grotere bedrijven, en vooral in de industrie, worden getroffen, omdat de stakingsbereidheid daar groot is én omdat vakbonden daar stakersposten plaatsen. Traditioneel wordt veel minder gestaakt in kleine bedrijven, omdat daar meer werkwilligen zijn en omdat de vakbonden daar minder of niet vertegenwoordigd zijn. De vakbonden lijken niet van plan om kmo-zones af te grendelen, maar het blijft niettemin afwachten in hoeverre kmo-werknemers op het werk geraken.

De vakbonden plannen stakersposten aan een hele resem grote supermarkten en maken zich sterk dat twee op de drie grote supermarkten dicht zullen blijven. De werkgevers hopen dat de stakers na enkele uren vertrekken en dat de winkels dan in een aantal gevallen gewoon open kunnen. Het gaat om supermarkten die de grote ketens zelf uitbaten. De supermarkten die door zelfstandigen uitgebaat worden, zullen in de regel open zijn.

De stedelijke kinderopvang in Antwerpen is vrijwel volledig dicht. "Van de 34 kinderdagverblijven blijven er voorlopig 2 volledig en 2 gedeeltelijk geopend. De rest is gesloten", stelt woordvoerster Wini Condic Begov. "Bij de deels geopende verblijven worden afspraken gemaakt met de ouders. Ook kan het niet uitgesloten worden dat nog meer personeel 's ochtends beslist om te staken. Dat recht hebben ze." De meeste andere crèches zijn gewoon open.

Aan de stadsloketten in Antwerpen wordt ook hinder verwacht. Men probeert in een minimumdienstverlening te voorzien en er wordt gevraagd om afspraken te verplaatsen. Bij de overige gemeenten in de provincies waar gestaakt wordt, is de impact moeilijk in te schatten, maar wie komt aankloppen, moet rekening houden met langere wachttijden en in het slechtste geval gesloten loketten. Hetzelfde geldt voor de OCMW's.

Het sorteercentrum Antwerpen X van bpost ligt helemaal stil. Van de nachtploeg heeft niemand gewerkt en ook de ochtendploeg heeft de stakingsoproep massaal gevolgd. Dat zegt Lieve Vanoverbeke van ACV-Transcom.

Volgens de vakbondsvrouw heeft het postbedrijf met zaterdag- en zondagswerk geprobeerd om zoveel mogelijk brieven al in de plaatselijke kantoren te krijgen. Het hangt dus van de toestand in die kantoren af of de mensen vandaag post in de bus krijgen.

Van Overbeke spreekt van een "hele goede opvolging" van de stakingsoproep in de Limburgse kantoren van de regio Hasselt en Heusden. In Antwerpen wordt de oproep beter opgevolgd naarmate het kantoor dichter bij het centrum ligt, klinkt het nog. In de Kempen en Mechelen zou ongeveer 30 procent aan het werk zijn.

De meeste ziekenhuizen werken min of meer normaal, al kunnen er hier en daar afdelingen op minimumbezetting draaien. Maar in het algemeen zullen patiënten weinig merken van de staking en gaan routine-ingrepen meestal door zoals gepland. Dat is bijvoorbeeld ook het geval in de ZNA-ziekenhuizen in Antwerpen, waar vooral gestaakt wordt bij de ondersteunende diensten.

De meeste voorzieningen in de welzijnssector (gehandicaptenzorg, jeugdzorg, rusthuizen) werken min of meer normaal, maar hier en daar zijn wel meldingen van instellingen die op minimumbezetting draaien. De vakbonden van de non-profitsector mikken net als de onderwijsbonden op 15 december om in grote getale te staken.

De eerste vluchten zijn vanmorgen kunnen vertrekken. Rond de luchthaven zijn er wel blokkades opgezet, met de wagen is de luchthaven niet meer toegankelijk. Passagiers kunnen te voet gaan tot blokkades, waar ze worden opgepikt door busjes.