Luc Huyse: "N-VA zal zich moeten schikken"
De sfeer tussen vakbonden en regering staat onder hoogspanning. Van het sociaal overleg komt dan ook voorlopig weinig tot niets in huis. Huyse heeft begrip voor het standpunt van de vakbonden, want zo zegt hij, de nieuwe regeringen -zowel Vlaams als federaal- kiezen voor een fundamenteel andere aanpak.
"De regering is van strategie veranderd. Men zegt nu vlakaf: op 25 mei heeft de kiezer ons een mandaat bezorgd. De kiezer kan over vijf jaar opnieuw spreken. Dat is vrij nieuw in de Belgische politiek. Men heeft er altijd rekening mee gehouden dat burgers en hun organisaties meer zijn dan kiezers. Dat ze ook tussentijds gehoord willen worden."
"N-VA heeft nauwelijks beleidservaring"
Dat de regering enkel wil praten met de vakbonden over de uitvoering van het beleid en niet over de inhoud, leidt tot de huidige spanningen en onrust, zegt Huyse. Bovendien is de N-VA een nieuwe factor. En langs beide kanten is er daardoor achterdocht.
"De N-VA heeft nauwelijks beleidservaring. Dat betekent ook dat ze niet goed weten hoe ze moeten omgaan met al die vaak vervelende organisaties die de politiek binnendringen. Dat gaat van de vakbonden over Straten-Generaal in Antwerpen tot 11.11.11 bijvoorbeeld. De partij heeft ook nooit een netwerk van dat soort neven en nichten gehad. Anderzijds kennen de bonden de N-VA niet. Voor hen is dat een totaal nieuw gezicht aan de tafel, en een onvoorspelbaar gezicht ook."
"De vakbonden worden voor het eerst sinds 1988 geconfronteerd met regering zonder socialisten", gaat Huyse voort. "En De Wever heeft de onrust nog aangezwengeld door te zeggen dat hij liefst nooit nog socialisten in de regering wil."
"Terug naar draaiboeken uit het verleden"
Huyse vreest een periode van onrust. De regering gaat volgens hem weg van het consensusmodel, dat hij een "sleutelcode" van de politieke cultuur in ons land noemt. Daar zullen ze op moeten terugkomen, klinkt het. "Ik verwacht dat aan de kant van de regering toch weer teruggegrepen zal worden naar de draaiboeken die in het verleden hebben gezorgd voor stabiliteit."
Volgens Huyse zal de N-VA zich moeten aanpassen aan haar nieuwe rol. "Ik kan me voorstellen dat de N-VA zich als beleidspartij wil verankeren. Die verankering zal hoe dan ook eisen dat de N-VA zich enigszins schikt naar wat in elke democratie gebruikelijk is, dat je niet wacht tot je je beleid uitvoert vooraleer je met de betrokkenen praat."
"De regering heeft onderschat dat burgers meer willen zijn dan kiezers en dat er een hele wereld van verenigingen en initiatieven bestaat. Een wereld die niet graag de mond gesnoerd wordt", besluit de professor sociologie.