"Er moet oplossing komen voor jonge, beginnende leraren"

Scholen met lekkende daken, een chauffageketel die dringend aan vervanging toe is of scholen die moeten uitbreiden wegens plaatstekort of zelfs een heel nieuwe school moeten bouwen. Minister Crevits erkent de nood op het terrein en wil werken aan een masterplan voor de scholenbouw.

Dat masterplan moet nagaan waar er scholen te kort zijn en welke scholen het meest dringend aan renovatie en vernieuwing toe zijn. De nieuwe scholen moeten hun infrastructuur ook openstellen voor het publiek, want uiteindelijk worden ze gebouwd met het geld van de gemeenschap, zegt de minister.

Crevits trekt ook extra geld uit, in totaal 500 miljoen euro over de hele legislatuur. Ook het programma "Scholen voor Morgen", dat gefinancierd wordt met publiek en privégeld loopt door. De komende vijf jaar zullen op die manier 200 nieuwe scholen worden gebouwd. Dit jaar nog worden er 50 projecten gestart.

De minister wil niet alleen in een plaatsje voor elk kind investeren, ook de leraren moeten trots kunnen zijn op hun werk en opnieuw meer ruimte krijgen om zich op het lesgeven te concentreren. Daarom wil de minister de komende jaren de regeldruk in de scholen fors verminderen en  de job van leraar aantrekkelijker maken.

Nu kiezen studenten vaak een opleiding die hun tweede keuze is, nadat het eerst elders niet is gelukt. Met een verplichte, maar niet-bindende toelatingsproef, kunnen kandidaten zelf ervaren wat hun beperkingen en talenten zijn, zegt Crevits, en op die manier een bewuste keuze maken voor de job. Ook de lerarenopleiding zal worden verbeterd.

Cruciaal, volgens de minister, wordt het sluiten van een loopbaanpact. Nu haken veel jonge leerkrachten binnen de vijf jaar af, omdat ze van interim naar interim moeten hoppen.

Crevits: "Een loopbaanpact moet zeker het probleem aanpakken van die jonge startende leerkrachten, voor wie het heel lang duurt vooraleer ze een beetje duurzame werkzekerheid hebben. Jonge leerkrachten moeten een band kunnen opbouwen met de school waar ze voor werken."

Hoe dat loopbaanpact er precies moet gaan uitzien, wil de minister overleggen met de vakbonden. Als dochter van een vakbondsman hecht ik veel belang aan sociaal overleg, zegt ze. Voor mij mag het ook gefaseerd, in stappen, worden ingevoerd.

Crevits wil ook de nieuwe regeling om vers bloed in het onderwijs te krijgen, de zogenoemde zij-instroom, herwerken.

Het was de bedoeling van de vorige Vlaamse regering om mensen uit de privésector die willen overstappen naar het onderwijs, in de toekomst de kans te geven om tot 20 jaar anciënniteit mee te nemen. Maar de vakbonden vonden dit een discriminatie voor wie eerder al is overgestapt en geen 20 jaar kon meenemen. Ook de Raad van State heeft kritiek.

Crevits: "Zij-instromers moeten een kans krijgen in het onderwijs, maar je moet ervoor zorgen dat je geen ongelijkheid creëert. Als je start met zo'n regeling moet dat op een goeie basis kunnen starten. En die is op dit ogenblik onvoldoende aanwezig, waardoor ik de regeling moet herwerken."

Wat de hervorming van het secundair onderwijs betreft, spreekt de minister liever over moderniseren dan hervormen. Daar worden momenteel alle richtingen gescreend, zegt ze. Welke richting bereidt jongeren voor op verder studeren en welke richtingen willen jongeren zo sterk mogelijk maken om een job te zoeken?

"Het zijn ook heel veel richtingen, het mogen er wat minder, maar als die oefening klaar is, kunnen we zien hoe we dat allemaal organiseren en stap voor stap uitvoeren samen met de leerkrachten. Maar in elk geval zullen we ook het basisonderwijs erbij betrekken en ook het hoger onderwijs."

Moeten dan heel concreet ook de schotten tussen algemeen secundair onderwijs, technisch en beroepsonderwijs sneuvelen? "Ik vind die discussie niet correct", zegt Crevits. "Het gaat erom dat jonge mensen tussen 12 en 18 jaar hun talenten maximaal kunnen ontplooien. We moeten niet te veel in structuren denken, maar de problemen aanpakken. Bijvoorbeeld eraan werken dat minder jongeren de school verlaten zonder diploma of getuigschrift."

Maar hoe zijn al die investeringen te rijmen met de aangekondigde besparingen? Ook onderwijs zal, zoals elk beleidsdomein, zijn steentje moeten bijdragen om volgend jaar een begroting in evenwicht te krijgen, zegt Crevits. Nu de buikriem aanhalen, om dan op termijn te kunnen investeren bijvoorbeeld in schoolgebouwen.

Of dat een besparing van 6 procent betekent op de werkingsmiddelen, zoals de kranten schreven, wil ze niet meteen bevestigen. Crevits: "Ik heb de voorbije weken met veel onderwijsmensen gesproken en iedereen gevraagd om in de eigen organisatie te kijken hoe ze met minder middelen toch meer kunnen doen, welke efficiëntiemaatregelen ze kunnen nemen. Maar ik heb ook vragen gekregen zoals: zijn al die evaluaties wel nodig, kun je de regeldruk niet verminderen? En die oefening wil ik graag doen samen met alle onderwijspartners om op die manier wat budgettaire ademruimte te creëren."