Rusland moet 50 miljard dollar betalen voor Yukos

Het Permanent Hof van Arbitrage in Den Haag moest beslissen over drie klachten tegen Rusland inzake de vroegere oliegigant Yukos. Het hof heeft nu beslist dat Rusland voor 50 miljard euro schadevergoedingen moet betalen aan een groep gewezen aandeelhouders van Yukos. 

Volgens het hof heeft de Russische overheid indertijd maatregelen genomen met de bedoeling om de belangen van de aandeelhouders van Yukos te onteigenen. Dat is in strijd met het internationale Energiecharter uit 1991 dat investeringen in de energiesector beschermt. 

De zaak werd aangespannen door een groep aandeelhouders gegroepeerd rond de holding GML in Gibraltar. Die eiste 100 miljard dollar schadevergoeding, maar het hof in Den Haag gaf hen daarvan de helft. Het bedrag moet tegen 2 januari volgend jaar betaald zijn, zo niet worden er verwijlintresten aangerekend.

Volgens de holding GML die de zaak aanhangig had gemaakt, gaat het om de grootste schadevergoeding die het hof in Den Haag ooit opgelegd heeft. Volgens GML is het nu duidelijk dat de "aanval van de Russische overheid tegen Yukos politiek gemotiveerd was".

De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov zegt dat hij het dossier eerst nog wil bestuderen. Wellicht zal Moskou in beroep gaan, zegt hij. Rosneft, de staatsoliemaatschappij die Yukos indertijd heeft overgenomen, zegt dat die overname "wettig" was. Rosneft zegt dat de beslissing van het hof in Den Haag geen grond kan zijn om schadevergoedingen te eisen van het bedrijf.

Mikhail Khodorkovsky, de vroegere CEO van Yukos, vindt het "fantastisch dat de aandeelhouders de kans krijgen om in hun terug te krijgen".

Yukos was de grootste privémaatschappij in de Russische energiesector tot die in 2003 in botsing kwam met president Vladimir Poetin. CEO Mikhail Khodorkovsky werd op beschuldiging van fraude opgepakt en veroordeeld tot lange gevangenisstraffen. Eind vorig jaar werd Khodorkovsky vrijgelaten en sindsdien woont hij in Zwitserland.

Yukos zelf werd indertijd door de Russische overheid en gerecht bestookt met allerlei claims en werd tenslotte genationaliseerd en verkocht aan de staatsmaatschappij Rosneft.

Volgens critici van het regime in Moskou was dat vooral om de rijke oligarchen in Rusland in de pas van het Kremlin te laten lopen en omdat Khodorkovsky de oppositie tegen Poetin financieel steunde.

De uitspraak komt op een ogenblik dat de relaties tussen het Westen en Rusland al erg slecht zijn na de crisis in Oekraïne en het neerhalen van een Maleisisch vliegtuig boven het oosten van dat land.