Ramadan for dummies - Fatma Taspinar

Maar één maand per jaar vallen alle verschillen weg. Dan is het die tijd van het jaar. Ramadantijd. Dertig dagen lang bergt de moslim zijn primaire behoeften op tussen zonsopgang en zonsondergang. Dertig dagen lang herkennen moslims elkaar met 1 blik: die van discipline en dedication.

Voor de niet-moslims onder u is dat anders. U zit met heel wat vragen over de ramadan. U vraagt zich meermaals af wat de moslim bezielt om zich een hele dag te onthouden van. Misschien hebt u nog wel wat sympathie voor die gekke gewoonte, maar weet u niet hoe u zich moet gedragen in de buurt van de moslim die meedoet aan de ramadan. Maakt u zich geen zorgen. Ik ben er voor u. Ik zal uw spirituele gids zijn.

Vergelijk de ramadan om te beginnen nooit met een dieet. Een beetje research leert al gauw dat wie enkel op late uren eet, er niet bepaald magerder op wordt. Wel integendeel. Laat me voor het gemak mijn eigen voorbeeld geven: ik kom minstens drie kilo bij per ramadanjaar. Ik doe al meer dan tien jaar mee. Dus rekent u maar uit waarom ik de humor daar niet van inzie.

Moslims mogen niet alleen niet eten voor zonsondergang, ze mogen ook niet drinken, nee ook geen water. Iets wat veel mensen ieder jaar opnieuw schijnen te vergeten. Een van de meest gestelde vragen tijdens de ramadan is dan ook: “mogen jullie niet drinken? Zelfs geen water?“ De moslim zal daar heel geduldig proberen op antwoorden. Hij of zij zal elk jaar opnieuw de regels van de ramadan met u overlopen. Dertig dagen lang. Maar na dit gelezen te hebben, gaat u die fout nooit meer maken. Sterker nog, u bent nu gewapend om de moslim te tonen dat u best wel op de hoogte bent van de regels. Believe me, dat levert u alleen maar extra punten op. En dat kan u goed van pas komen tijdens het Suikerfeest, de grote afterparty van de ramadan.

Aansluitend is het echt onnodig om uitvoerig in te gaan op de gezondheidsaspecten van de ramadan. Het heeft geen zin om gezondheidsadvies aan te bieden aan de hongerige moslim. Hij of zij zal heus niet sterven van 1 dag geheelonthouding, no worries. Laten we hier en nu afspreken dat u dit jaar gaat proberen geen (goedbedoeld) gezondheidsadvies te geven dat bol staat van de uitroeptekens. Voor uw en mijn gemak hier enkele voorbeelden die u alvast mag schrappen: “Amaai de ramadan das echt superongezond! “amaai het is keiwarm, ge moet echt iets drinken” of nog “ge gaat nog een niercrisis krijgen”.

Het gebeurt bijna elke dag dat de moslim en niet-moslim elkaar ontmoeten op een moment dat de ene aan het eten is en de andere niet. We leven in het Westen, hier ligt het openbare leven nu eenmaal niet plat tijdens de ramadan. Geen probleem. De moslim past zich daar wel aan aan. De moslim is getraind om zich volledig te onthouden van alle voedsel tot de zon ondergaat. Hebt u dus alstublieft geen medelijden, als u tijdens het eten van uw forel met knapperige frietjes en hollandaisesaus (mijn favoriet tijdens de ramadan) plots beseft dat er iemand aan tafel zit die meedoet aan de ramadan.

U hoeft echt geen kwartier lang uitgebreid in te gaan op hoe schuldig u zich voelt dat u voor de neus van een onthouder lekkere frieten zit te eten. Daar worden moslims niet beter van. En al zeker niet beter gezind. Ze zullen enkel nog meer denken aan hoe goed die frieten eruit zien.

Nu wil ik mij uitdrukkelijk richten tot de grapjurken onder u. Ik weet wel iets van flauwe grappen, dus believe me on this one. Erger nog dan de honger van de moslim tegenover u aanscherpen, is het lumineuze idee “ik ga es een goed mopje maken over de ramadan”. Nee, er zal echt niet gelachen worden als u voorstelt dat “je toch stiekem achter een hoekje kan gaan eten, waar niemand het ziet? (vette knipoog)”. Onthoud u op die momenten vooral dat Allah alles ziet en dat hij dus ook achter dat hoekje zal kijken. De lachers onder de moslims hebt u alvast niet op uw hand, en Allah apprecieert dat ook maar matig.

En dus schrap die andere mop ook maar uit uw lijstje. Die waarin u voorstelt om “gewoon de rolluiken neer te laten, dan is het toch ook donker, en dan kan je toch eten?” Haha, maar niet gemeend. Geen enkele moslim heeft daar ooit om moeten lachen. Onthoud u vooral ook dat die mop al door duizenden mensen ooit al eens is bedacht. Ik vermoed dat u toch iets origineler uit de hoek wil komen?

Ah maar geen nood denkt u? Voorgaande moppen zou u zeker nooit vertellen? U grijpt liever terug naar de plattere varianten in het genre, de echte billenkletsers die altijd een vette knipoog omvatten. Ik moet u teleurstellen. Want ik heb uw mop net van kilometers ver zien aankomen. Ramadan betekent inderdaad ook geen seks hebben van zonsopgang tot zonsondergang. En nee, daar hebben moslims geen problemen mee. Moslims zijn gewone mensen, als u en ik. Geen konijnen. Ze kunnen best wel eens skippen. U hoort nu vast ook wel dat “Een hele dag geen seks? Wink wink” al een stuk minder aantrekkelijk klinkt dan voor u dit las.

Ook een misser is dat u met het vingertje gaat zwaaien. Dat u de moslim even gaat uitleggen wat wel en not done is tijdens de ramadan. “Ramadan?? Ja zo kan ik da ook. Nen helen dag nie eten en dan heel den avond zitten schransen zeker??” Euh ja. Zou u niet hetzelfde doen als u omviel van de honger en van een hele dag zware dedication? Mocht u toch voelen opborrelen dat u iets in die richting aan iemand kwijt moet, draai u dan vooral om en praat tegen iemand die die dag al wel heeft gegeten.

En als de etenstijd dan eindelijk daar is, dan moet u vooral onthouden dat moslims mogen eten vanaf de eerste seconde dat de zonsondergang is ingezet, op dat moment is het nog niet volledig donker, dat klopt. Maar ons daarop wijzen, is echt niet sympathiek. Het is tenslotte al half elf.

Voor u deze handleiding afdoet als negatieve en eenzijdige ‘ literatuur’ (mogen we nu niks meer zeggen?), toch nog even een positieve noot. U mag uiteraard vrijuit converseren met uw gelovige medemens. U mag hem of haar moed toewensen. U mag zelfs vinden dat moslims toch maar gekke gewoontes hebben. En dat ze wel erg lawaaierig zijn rond het etensuur. Dat klopt. Maar probeert u dan even te denken aan het sympathieke idee achter de ramadan. Dertig dagen lang solidair zijn met de minderbedeelden. Zij die ook na zonsondergang een strijd moeten leveren. Dat kan klef klinken, het is maar een suggestie.

Probeert u het dit jaar eens anders. Toon de moslim dat u stiekem ook wel respect heeft voor al die zelfopoffering. En als je hem of haar echt wil zien blinken dan spreekt u volgende zin uit: “Respect. Wat een discipline en dedication.” Meer moet dat niet zijn, toch?

(Fatma Taspinar is journalist bij VRT Nieuws.)