Bloedkankercellen plegen zelfmoord door uitschakelen proteïne

Italiaanse en Amerikaanse onderzoekers hebben het mechanisme ontdekt dat een "schildwacht-gen" reactiveert in door bloedkanker aangetaste cellen, waardoor de aangetaste cellen "zelfmoord" plegen. De ontdekking opent de weg naar onderzoek naar nieuwe behandelingen voor verschillende bloedkankers.
STEVE GSCHMEISSNER/SCIENCE PHOTO LIBRARY
Een door leukemie aangetaste cel tussen rode bloedcellen.

Als een cel zich vermenigvuldigt, kunnen er zich fouten voordoen in de kopie van het DNA, en als die fouten zich niet kunnen herstellen, zijn er mechanismen in de cel die de defecte cel "zelfmoord" laten plegen om het organisme te beschermen. Die zelfmoord van defecte cellen wordt apoptose genoemd, en ze wordt geregeld door een aantal genen en bijbehorende eiwitten.

In een tumor vermenigvuldigen de cellen zich snel en ongecontroleerd, en in hun DNA stapelen de fouten zich op, maar toch komt het geprogrammeerde zelfmoordmechanisme niet op gang.

De onderzoekers hebben ontdekt dat als de kanker zich ontwikkelt, het gen YAP1 "uitdooft" en nog slechts in een veel te laag gehalte voorkomt. Dat gen YAP1 is een "schildwacht-gen", dat cellen met fouten in hun DNA moet herkennen en het zelfmoordmechanisme in gang moet zetten. De schuld voor het uitdoven van YAP1 blijkt te liggen bij een proteïne, Stk4.

Als de onderzoekers het Stk4-proteïne uitschakelen, herstellen de niveaus van het YAP1-gen zich en schakelen de defecte cellen zichzelf uit. Dat bleek zowel te gebeuren "in vitro", in cellen in een cultuur in het labo, als "in vivo", in levende cellen.

CNRI/SCIENCE PHOTO LIBRARY

Nieuw onderzoek

"Dit onderzoek opent de weg naar onderzoek naar behandelingen, die, door de activiteit van de molecule Stk4 uit te schakelen, de fundamentele rol van de "schildwacht-genen" reactiveren, de "schildwacht-genen" die leiden tot de dood van de bloedkankercellen, door gebruik te maken van een Achilleshiel van de tumoren", zei Goivanni Tonon, het hoofd van de Unità di Genomica Funzionale del Cancro van het San Raffaele-ziekenhuis in Milaan aan de Italiaanse krant Il Giorno.

Zijn Amerikaanse collega Kenneth C. Anderson van het Departement of Medical Oncology van de Harvard Medical School voegde eraan toe dat het onderzoek een nieuw therapeutisch model uittekent voor de bloedkankers met een hoog risico, die niet reageren op conventionele behandelingen. Het gaat dan zowel om leukemie, kanker van de voorlopers van de leukocyten - witte bloedcellen -, als om myeloom, kanker van beenmergcellen, en om lymfoom, lymfeklierkanker waarbij lymfocyten aangetast worden.

De studie van Tonon, Anderson en hun collega's is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Medecine.

PR. J. BERNARD/CNRI/SCIENCE PHOTO LIBRARY

Meest gelezen