Trump stoot China en India voor het hoofd met onhandige telefoontjes

Donald Trump heeft sinds zijn verkiezing tot Amerikaans president al met verschillende buitenlandse leiders telefonisch contact gehad. De normaalste zaak van de wereld voor een pas verkozen president, ware het niet dat Trump het protocol voor die gesprekken naast zich neerlegt.

In de regel krijgt de toekomstige president uitleg en begeleiding van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Op die manier kunnen diplomatieke gevoeligheden op voorhand worden uitgeklaard, om eventuele wrijvingen met andere staten te vermijden.

Maar Trump zou Trump niet zijn als hij die regel niet aan zijn laars lapt. Het team van de verkozen Amerikaanse president heeft State Departement al verscheidene keren in snelheid genomen door hen pas na de telefoontjes op de hoogte te brengen. Het Witte Huis heeft er bij Trump al op aangedrongen om zich toch te laten begeleiden door de experts van Buitenlandse Zaken, om uitschuivers te voorkomen. Maar er zijn wel al enkele uitschuivers gemaakt.

De laatste uitschuiver is het gesprek tussen Trump en de Taiwanese presidente Tsai Ing-wen. Het was de eerste keer sinds 1979 dat een Amerikaanse president openlijk dergelijk contact legt. En dat wordt niet gesmaakt in China, dat Taiwan als een deel van China beschouwt. Een behoorlijk onhandig telefoontje dus. Het Witte Huis was er dan ook als de kippen bij om te melden dat de Verenigde Staten het  "één China" - beleid (waarbij Taiwan deel uitmaakt van China) blijven steunen.

Peking zelf wijst in de eerste plaats met een beschuldigende vinger naar Taiwan, maar heeft toch ook een officieel diplomatiek protest ingediend bij "de relevante Amerikaanse partijen". In dat protest vragen de Chinese autoriteiten om voorzichtig om te springen met het issue rond Taiwan om "onnodige storingen" in de banden tussen de landen te vermijden.

Trump zelf reageerde eerst door te zeggen dat het Taiwan was die hém opbelde om hem te feliciteren met de verkiezingsoverwinning. Later reageerde hij ietwat kregelig op Twitter: "We mogen wel voor miljarden wapens verkopen aan Taiwan, maar ik zou geen telefoontje mogen ontvangen."

Ook in India worden vragen gesteld bij een telefoongesprek van Trump. Met name het contact dat de verkozen Amerikaanse president had met de Pakistaanse premier Nawaz Sharif wordt er niet bepaald op applaus onthaald. Pakistan en India zijn namelijk gezworen vijanden.

De entourage van Trump liet weten dat het gesprek met Sharif "productief was". Maar het kabinet van Sharif gaf meer inzage in het gesprek, waarin Trump kennelijk de loftrompet stak over de Pakistaanse premier. "President Trump zei aan eerste minister Sharif. "U heeft een erg goede reputatie. U bent een fantastische man. U doet een fantastische job. Ik kijk ernaar uit om u te ontmoeten. Het voelt aan alsof ik spreek met een persoon die ik allang ken."."

"Je zou zo'n gesprek punt voor punt moeten voorbereiden en doordenken. Zeker om te vermijden dat er zaken naar buiten komen die de relatie tussen India en de VS kunnen pijn doen", aldus politiek analist David Gergen bij CNN. Bij de politieke klasse in Dehli wordt eerder afwachtend gereageerd. "Er is wel heel wat ongemak over de onzekerheid rond het beleid van Trump, maar het is nog veel te vroeg om te spreken over een mogelijke ontsporing van de relatie tussen India en de VS", klinkt het bij analisten.

En dan zijn er ook nog andere gesprekken die de wenkbrauwen doen fronsen.

Zo had Trump naar eigen zeggen een "zeer boeiend en geanimeerd gesprek" met de Filipijnse president Duterte, die hij ook wil ontvangen in het Witte Huis. Duterte is omstreden omdat onder zijn beleid tegen drugs al duizenden verdachten zonder vorm van proces zijn omgebracht. De Filipijnse leider heeft ook al verschillende keren de huidige president Obama geschoffeerd.

Enkele dagen geleden prees de verkozen Amerikaanse president in een telefoongesprek dan weer het "mirakel" van Kazakhstan onder het leiderschap van president Nursultan Nazarbayev. Dat terwijl Nazarbayev de voormalige Sovjet-republiek al sinds 1991 met ijzeren hand regeert.