"Idee dat we in soort nirvana zullen belanden, is gevaarlijk"

Flandersnews nodigde vier Schotse expats uit voor een debat en vragenronde met het oog op het Schotse referendum over onafhankelijkheid. Waar liggen ze wakker van, en wat zou stokken in de wielen kunnen steken? "Het gevaar voor de ja-campagne bestaat erin dat ze te zelfzeker worden."

Over het debat zelf leest u alles in het andere artikel "De geest moet uit de fles komen". Wij schotelden de "Belgische Schotten" ook 4 vragen voor in een rondje 4x4, kort maar krachtig. Voor alle duidelijkheid: Hugh Dow en Elaine Cruikshanks behoren tot het nee-kamp, terwijl Colin Mackay en Ewan Macphee 'ja' zeggen tegen Schotse onafhankelijkheid (zie ook de videopresentatie).Op de foto, v.l.n.r: Ewan, Elaine, Hugh en Colin.

1. Wat gaat de beslissende factor zijn voor de stemming?

Hugh: "De economie. Misschien is Salmond (de Schotse premier, red.) wel zo verbolgen over economische details die bekend raken omdat het zijn campagne kan schaden."

Elaine: "De economie. De schrik voor het onbekende, de onbekende wateren waar we naartoe zouden zeilen op vele gebieden."

Ewan: "Het geld in de bank. Op het einde van de dag willen de mensen gewoon weten of ze meer of minder centen op hun bankrekening zullen hebben."

Colin: "De beslissende factor zal zijn of de Schotten de vrees voor het onbekende kunnen overwinnen. Ik denk dat dit in het voordeel speelt van het status-quo-kamp. Wij hebben nog een duwtje nodig om de huidige situatie te deblokkeren."

2. Als het een 'nee' wordt, welke bevoegdheden die Schotland nu nog niet heeft, zouden dan prioritair moeten worden overgeheveld?

Hugh: "Ik deel voor een stuk de onvrede van het ja-kamp wat betreft de macht van Westminster en zou hun bevoegdheden graag serieus verminderd zien. Ik neem het voorbeeld van Zwitserland. Enkel het leger en buitenlands beleid zit daar nog centraal, al het andere wordt door de regio's gedaan."

Elaine: "Ik denk vooral aan de belastingen. Het gaat uiteindelijk allemaal om geld en hoe je dat uitgeeft. Als we zelf belastingen heffen, kunnen we ook zelf beslissen waaraan we dat spenderen."

Ewan: "Schotland zou een grotere rol moeten kunnen spelen in Europa, zeker gezien het huidige anti-Europese klimaat in Engeland. Schotland heeft een Europees kantoor, maar dat heeft niks te zeggen. We moeten daar veel meer input krijgen. Schotland zou er beter bij varen."

Colin: "Volledige fiscale autonomie, en volledige controle over alle belastinggelden die gegenereerd en uitgegeven worden in Schotland."

3. Gaan Engelsen en Schotten voortaan anders naar elkaar kijken?

Hugh: "Ik denk dat Ierland hier een mooie vergelijking is. Zij werden onafhankelijk in een bijzonder bitter klimaat, zowel intern als ten opzichte van het Verenigd Koninkrijk. Maar het is goedgekomen, en ik zie niet in waarom dit niet zou kunnen met de Schotten en de Engelsen."

Elaine: "We zullen ongetwijfeld kinderziektes hebben op politiek en administratief vlak. Maar tussen de mensen zijn er nooit problemen geweest: we waren twee naties, en we zullen twee naties blijven."

Ewan: "Mocht het debat vroeger begonnen zijn, dan was er misschien meer wrijving geweest, maar daar is eigenlijk geen tijd voor geweest."

Colin: "Ik ga akkoord met Hugh. Misschien wat irritatie in het begin, maar niks dat niet kan worden opgelost. De relaties tussen de mensen zullen hartelijk blijven."

4. Wat zou, voor beide kampen, wel eens het grootste probleem kunnen worden om een meerderheid achter zich te krijgen? Wat kan stokken in de wielen steken?

Hugh: "Telkens politici uit Westminster naar Schotland komen, houd ik mijn adem in. Ze hoeven maar één ding verkeerd te zeggen om de ja-campagne een duw in de rug te geven. De arrogantie en afstandelijkheid van de politici uit Londen zou wel eens de grootste struikelblok kunnen worden voor de nee-campagne."

Elaine: "Het idee dat we in een soort nirvana van Schots socialisme gaan belanden, waar iedereen gelijk is en veel geld zal hebben, als we 'ja' zeggen. Sorry, maar de economie zal dezelfde zijn, zoniet slechter, we zullen dezelfde problemen hebben als nu."

Ewan: "De grootste uitdaging voor de ja-campagne is de mensen overtuigen dat ze meer financiële zekerheid zullen hebben, meer jobs, meer geld op de bankrekening." 

Colin: "Ik zie twee risico's voor het ja-kamp. Naarmate de peilingen spannender worden en alles dichter bij elkaar ligt, gaat er misschien al wat triomfalisme en arrogantie ontstaan voor er iets binnen is. Ik ben ook bezorgd dat de nee-campagne erin kan slagen om het allemaal als een persoonlijke campagne van (de Schotse premier) Alex Salmond af te schilderen, meer dan een brede nationalistische beweging. Als ze daarin slagen, kunnen ze de balans nog in hun voordeel doen overslaan."

Meest gelezen