Antidepressiva: placebo met schadelijke nevenwerkingen
Ons land is en blijft wereldwijd koploper in het gebruik van antidepressiva. 1 op de 8 Vlamingen neemt dagelijks antidepressiva. Bij bejaarden is dat zelfs meer dan een kwart. Die cijfers staan in schril contrast met het feit dat maar een derde van de patiënten werkelijk baat heeft bij het gebruik ervan. Meer nog: er zijn ook nevenwerkingen zoals geheugenstoornissen of misselijkheid. In zeldzame gevallen kan het nog veel erger: agressie of zelfs zelfmoordneigingen.
“Het vieze kleine geheimpje van de psychiatrie”
Antidepressiva doen vooral 2 dingen: ze maken depressieve mensen actiever en ze onderdrukken stemmingsdalingen. “Bij sommige antidepressiva is de activering een eerste effect, voor het antidepressieve effect op gang komt. En je ziet het gevaar: mensen komen buiten en worden actief en gaan soms tot suïcidaal gedrag over gaan, omdat ze al actiever maar nog niet beter zijn”, zegt psychiater Dirk De Wachter.
Voor een milde depressie zouden antidepressiva overigens nauwelijks meer dan een placebo-effect hebben: de verwachting van de depressieve patiënt dat een pil zal helpen, volstaat in veel gevallen om voor beterschap te zorgen. Placebo-wereldautoriteit Irving Kirsch noemt dat “het vieze kleine geheimpje van de psychiatrie”. Voor ernstige depressies zouden antidepressiva wél zinvol zijn. Maar ook dan blijft het uitkijken naar de mogelijke nevenwerkingen.
Panorama probeert de redenen van het dubieuze succes van antidepressiva te achterhalen en peilt naar mogelijke alternatieven. Vanavond om 21.30 uur op Canvas.