"Tegen 2050 meer plastic in de oceaan dan vis"

Maandag opende op het hoofdkwartier van de Verenigde Naties in New York de Ocean Conference, de eerste grote VN-conferentie over de toestand van de wereldzeeën. Niet toevallig op 5 juni, World Environment Day, een initiatief waarmee de VN al sinds 1974 wereldwijd de aandacht vestigt op de bescherming van het milieu en oproept tot actie. Donderdag is het ook World Oceans Day.

Vertegenwoordigers uit 193 landen nemen deel aan de conferentie, het eerste grote event met een focus op het klimaat na de beslissing van president Donald Trump om de Verenigde Staten terug te trekken uit het klimaatakkoord van Parijs.

VN-secretaris-generaal Antonio Guterres sprak de aanwezige staatshoofden, ministers, diplomaten en milieu-activisten toe in niet mis te verstane taal. Oceanen, twee derde van het aardoppervlak, het "levensbloed van onze planeet", worden kapotgemaakt door vervuiling, afval, overbevissing en de gevolgen van de klimaatopwarming.

Guterres schetste een weinig rooskleurig beeld uit een rapport van het Wereld Economisch Forum van 2016 over "The New Plastics Economy", over de enorme hoeveelheid plastic afval dat onze zeeën bevuilt. Volgens de meest optimistische schattingen zwemt er momenteel 150 miljoen plastic rond in de oceanen.

"In een scenario waar alles business as usual blijft, waarin we niks doen, zullen de oceanen tegen 2025 1 ton plastic afval bevatten voor elke 3 ton vis. Tegen 2050 zwemt er zelfs meer plastic rond in zee dan vis." Allesbehalve goede vooruitzichten dus. Guterres roept op tot actie.

"Tegenstrijdige belangen over territorium en natuurlijke rijkdommen hebben ons te lang tegengehouden om onze oceanen op te ruimen en weer gezond te maken. We moeten ons kortetermijndenken, onze kortetermijnwinst, opzijzetten om een catastrofe op lange termijn te vermijden. Door onze oceanen te verzorgen en er duurzaam mee om te springen, bewaren we het leven zelf."

"We moeten het tij keren en de problemen oplossen die we zelf veroorzaakt hebben."

"Het is tijd dat we onze fouten rechtzetten", stelde Peter Thomson, een diplomaat uit Fiji die de conferentie voorzit. "We hebben een plaag van plastic in onze oceanen losgelaten, die de natuur op zoveel tragische manieren bezoedelt. Er zijn geen excuses voor dat de mens elke minuut van elke dag het equivalent van een grote vuilniskar aan plastic in de oceaan dumpt."

Thomson waarschuwde ook dat de praktijk van illegale bevissing en schadelijke subsidies voor visserij "het visbestand tot op het punt van instorten brengen." Hij verwees ook naar de toenemende uitstoot van CO2, veroorzaakt door mensen en gelinkt aan de opwarming van het klimaat. "De zeespiegels stijgen, het onderwaterleven wordt bedreigd."

De VN-Oceanconferentie eindigt vrijdag, met de lancering van een oproep tot actie. Aan de deelnemende landen zal gevraagd worden om robuuste maatregelen te nemen op lange termijn. Onder meer het gebruik van plastic moet meer aan banden worden gelegd.