Gigantische ijsberg dreigt af te breken van ijsplaat op Antarctica

De scheur had zich de laatste jaren langzaam ontwikkeld in de Larsen C-ijsplaat, maar de jongste maanden is ze ineens veel groter geworden. Volgens de wetenschapper Adrian Luckman aan de universiteit van Swansea in Wales is ze nu ongeveer 200 kilometer lang. In januari was de scheur "nog maar" 80 kilometer lang. Er is slechts nog 13 kilometer over voor het stuk ijs helemaal vrijkomt en een ijsberg vormt. 

De ijsberg die zo gevormd zal worden, wordt een van de grootste die ooit waargenomen zal zijn. Hij zal even groot zijn als de provincies Antwerpen en Vlaams-Brabant samen en minstens 350 meter dik.

De ijsberg "zal het landschap van het Antarctische Schiereiland bovendien fundamenteel veranderen", en kan het begin inluiden van het verder uiteenvallen van de Larsen C-ijsplaat, aldus nog Luckman.

De Larsen C-ijsplaat is de op drie na grootste plaat in het Zuidpoolgebied. De barst in het ijs is ineens erg gegroeid.

Volgens schattingen zal de zeespiegel met 10 centimeter stijgen als al het ijs dat de Larsen C-plaat nu op zijn plaats houdt op het land, in de zee zou terechtkomen.

In de noordelijke delen van Antarctica zijn de laatste jaren verschillende ijsplaten uit elkaar gevallen, onder meer de Larsen A-plaat die in 1995 verbrokkelde en Larsen B, die in 2002 volgde. Andrew Fleming, een stafhoofd bij de Britsh Antarctic Survey die ook de Larsen C in het oog houdt, zei in januari dat het ijs ontdooit zowel door warmere lucht boven de plaat als door warmer water eronder.

"De Larsen B versplinterde zoals veiligheidsglas in een auto in duizenden en duizenden stukjes. Ze verdween in de loop van zowat een week", zo zei hij. Dat gebeurde nadat er eerst een ijsberg afgekalfd was van de plaat. Het is niet gezegd dat hetzelfde ook bij de Larsen C-plaat zal gebeuren, maar wetenschappers maken zich wel zorgen en zeggen dat wat overblijft van de plaat minder stabiel zal zijn.

Het nieuws over de laatste ontwikkelingen op Antarctica kwam er kort nadat Trump gisteren verkondigd had dat de Verenigde Staten zich terugtrekken uit het moeizaam tot stand gekomen klimaatakkoord van Parijs. Volgens andere grootmachten dé doodsteek voor de strijd tegen de klimaatopwarming. Al benadrukt wetenschapper Luckman dat er geen directe bewijzen zijn dat ijsplaten breken als gevolg van hogere temperaturen.

"De scheur is al enkele decennia aanwezig en kan door verschillende redenen ontstaan zijn. Al zal de opwarming van de aarde het proces wel versneld hebben. De warmere temperaturen kunnen er namelijk voor zorgen dat er meer ijs verloren gaat dan dat er bijkomt, maar het is lastig om dat onmiddellijk en concreet aan te tonen", aldus nog Luckman.

Nadat er een grote ijsberg afgekalfd was (rechts onderaan), viel de Larsen B-ijsplaat zeer snel uit elkaar (links onderaan). De stukken ijs dreven weg (rechts bovenaan) en na iets meer dan een week was er zo goed als niets meer over van de plaat (links boven).