Vasten-imiterend dieet regenereert "suikerzieke" alvleesklier
In het experiment werden muizen op een aangepast versie van het vasten-imiterend dieet gezet. Bij mensen houdt dat dieet in dat ze vijf dagen een dieet volgen met weinig calorieën, weinig proteïne, weinig koolhydraten en veel onverzadigde vetten.
Dat lijkt op een veganistisch dieet met noten en soepen, maar dan slechts met 800 tot 1.100 kilocalorieën per dag. Ter vergelijking: de aanbevolen hoeveelheid calorieën per dag in de VS is 2.600 kilocalorieën voor mannen en 2.100 voor vrouwen.
Daarna volgen er 25 dagen waarin men mag eten wat men wil, zodat het dieet periodes van overvloed en hongersnood nabootst.
Een behandeling voor suikerziekte?
Eerder onderzoek deed al vermoeden dat een dergelijk dieet de veroudering vertraagt, en proeven met muizen hebben nu aangetoond dat het dieet een speciaal type van cel, de bètacel, in de pancreas of alvleesklier regenereert. De bètacellen "meten" de suiker in het bloed en geven insuline vrij als het suikerniveau te hoog wordt.
"Onze conclusie is dat door de muizen in een extreme staat te duwen, en hen dan terug te halen - door hen uit te hongeren en dan opnieuw te voeden - de cellen in de pancreas er toe aangezet worden om een soort van ontwikkelings-herprogramering te gebruiken die het deel van het orgaan dat niet meer functioneert, opnieuw opbouwt", zei dokter Valter Longo, de uitvinder van het vasten-imiterend dieet en een van de hoofdauteurs van de studie over het onderzoek aan de BBC.
Uit de experimenten met de muizen bleek dat er gunstige effecten waren bij zowel type 1 diabetes als bij type 2. Type 1 wordt veroorzaakt door het immuunsysteem dat de bètacellen aanvalt, type 2 wordt voornamelijk veroorzaakt door een ongezonde levensstijl en doordat het lichaam niet langer reageert op insuline.
Uit andere proeven op weefselstalen van mensen met type 1 diabetes bleek verder dat ook daar de gunstige effecten optraden.
"Op medisch vlak hebben deze bevindingen het potentieel om erg belangrijk te zijn omdat we aangetoond hebben, bij muizen althans, dat je een dieet kunt gebruiken om de symptomen van diabetes terug te draaien", zei dokter Longo. "Op wetenschappelijk vlak zijn de bevindingen misschien nog wel belangrijker, omdat we getoond hebben dat je een dieet kan gebruiken om cellen te herprogrameren zonder dat je genetische wijzigingen moet maken."
De pancreas of alvleesklier met een uitvergroot eilandje van Langerhans. In die eilandjes zitten onder meer de bètacellen (illustratie: Blausen gallery 2014).
"Probeer dit niet alleen"
Uit eerdere testen met het dieet bij mensen was al gebleken dat het de suikerspiegel in het bloed verbetert. De bevindingen van deze experimenten helpen verklaren waarom dat zo is.
Dokter Longo waarschuwde er echter voor dat mensen niet meteen aan het diëten mogen slaan. "Het komt neer op 'probeer dit niet thuis', het is veel gecompliceerder dan mensen beseffen", zo zei hij aan de BBC. Mensen kunnen ernstige gezondheidsproblemen krijgen als ze dit dieet proberen zonder medische begeleiding.
"Dit is mogelijk zeer opwindend nieuws", zei dokter Emiliy Burns van Diabetes UK. "Maar we moeten eerst zien of de resultaten ook opgaan voor mensen, voor we kunnen inschatten wat dit betekent voor mensen met suikerziekte. Mensen met type 1 en type 2 diabetes zouden geweldig veel voordeel hebben bij behandelingen die de cellen die insuline produceren in de pancreas, kunnen herstellen of regenereren."
De studie van dokter Longo en zijn team is gepubliceerd in het tijdschrift "Cell".