Wat doen 40 dagen zonder vlees met uw lichaam?

Alles hangt af van hoeveel vlees iemand doorgaans eet, benadrukt professor en voedingsdeskundige aan VUB en Erasmushogeschool Patrick Mullie. "Wie weinig vlees eet, zal weinig effect ondervinden, wie veel vlees eet, zal grotere effecten merken."

Volgens Michaël Sels, hoofddiëtist in UZ Antwerpen, is 100 gram per dag een aanbevolen hoeveelheid. "Maar Belgen verdubbelen of verdriedubbelen die hoeveelheid vaak."

Concreet zien we verschillen op een aantal niveaus. "Bij mensen die veel vlees verorberen en dan 40 dagen stoppen, zal er een verschil optreden in lichaamsgewicht, doordat je minder kilocalorieën opneemt. Daar is wel één grote voorwaarde aan verbonden, namelijk dat je gezonde vervangproducten kiest. Vlees mag dus niet zomaar vervangen worden door hompen en hompen kaas", stelt Mullie.

"Ook de cholesterol, en dat met name de "slechte cholesterol" LDL (low density lipoproteïne) zal verminderen. 40 dagen zonder vlees zorgt dat je minder verzadigde vetten opneemt. Die verzadigde vetten zorgen voor een stijging van LDL in het bloed. Het eiwit LDL vervoert de cholesterol van de lever naar de verschillende organen. Onmisbaar in ons lichaam dus, maar teveel LDL kan tot hart- en vaatziekten leiden."

"Als laatste is er ook een effect op de stoelgang merkbaar. Wie vegetarisch eet, zal merken dat de stoelgang vlotter verloopt en ook de geur zal veranderen, doordat er minder dierlijke producten inzitten."

Volgens Sels is ook het soort vlees van belang. Zo zijn rood vlees of bewerkt vlees minder aan te raden. 

Allemaal positief dus, maar er zijn wel kanttekeningen te maken bij het hele verhaal. Eerst en vooral relativeert de voedingsdeskundige de 40 dagen zonder vlees enigszins. "Wat zijn 40 dagen op 80 jaar?"

Mullie is dan ook eerder te vinden voor een langduriger initiatief als één veggiedag per week. "Studies tonen aan dat er weinig verschil is tussen vegetarisme en weinig vlees eten. Er is wel een groot verschil tussen weinig vlees eten of vegetarisme en veel vlees eten. Ik vrees dat een initiatief als "Dagen zonder vlees" de gemotiveerden motiveert maar dat je de mensen die je moet bereiken - in dit geval de grote carnivoren - niet bereikt."

Als we verder dan die 40 dagen gaan kijken, zijn er wel veel voordelen aan vegetarisme (of weinig vlees eten) op lange termijn. "Vegetariërs hebben minder kans op hart- en vaatziekten, minder kans op diabetes en het risico op een aantal kankers daalt." Nadelen zijn er weinig. "Je moet enkel zorgen dat je genoeg ijzer en eiwitten opneemt."

"En - als we even buiten het menselijke lichaam stappen - is het ook veel beter voor onze planeet. Vlees is nefast voor de duurzame ontwikkeling. "Als 11 miljoen mensen een dag per week geen vlees eten, heeft dat een groter effect dan als een paar duizend mensen één maand geen vlees eten."

De manier waarop iemand vegetariër wordt, is eveneens niet onbelangrijk. " Het mag geen bevlieging zijn. Vegetarisme vraagt wel degelijk kennis en voorbereiding." Mullie benadrukt dat vegetarisch eten niet gelijkstaat aan "geen vlees eten". "Vlees moet vervangen worden door alternatieven als peulvruchten, sojabonen, quorn. Je moet ook voldoende fruit en groenten binnenkrijgen en zo meer."

"Iemand die geen vlees eet, maar wel elke dag frieten of snoep, is in theorie ook een vegetariër, maar dat kan je moeilijk gezond noemen. Je moet voldoende calcium, zink en magnesium binnenkrijgen."

Ook Michaël Sels, hoofddiëtist in UZ Antwerpen, benadrukt het belang van verantwoord vegetarisme. "In elk dieet waar je bepaalde voedingsstoffen mijdt, heb je risico's op tekorten."

En vleesvervangers? Daar zwijgt Mullie bewust over. "Je moet het zo zien: kip is een grondstof. Vleesvervangers daarentegen zijn bereidingen, die meestal veel kilocalorieën en zout bevatten. Geen goed alternatief dus."