75% minder kankeruitzaaiingen bij muizen door uitschakelen gen

Tumoren kunnen zich uitzaaien naar andere plaatsen in het lichaam, en dat proces, metastase, is de oorzaak van 90 procent van alle sterfgevallen door kanker. Het verminderen van uitzaaiingen kan dan ook een belangrijk wapen zijn in de strijd tegen kanker.

Een team van het Britse Sanger Institute in Cambridge, waarvan ook geneticus Thierry Voet van de KU Leuven deel uitmaakt, probeerde te achterhalen wat de verspreiding van tumoren beïnvloedt.

Ze creëerden daarvoor 810 verschillende lijnen van genetisch gemanipuleerde laboratoriummuizen om te weten te komen welke genen betrokken waren bij de strijd van het lichaam tegen de verspreiding van kanker. De muizen werden ingespoten met melanomen - huidkanker - en het team telde vervolgens het aantal tumoren dat zich in de longen van de dieren gevormd had.

De onderzoekers vonden op die manier 23 genen die de uitzaaiing van kanker moeilijker of net gemakkelijker maakten. Van 4 daarvan was het al bekend dat ze een invloed hadden op de uitzaaiing van tumoren, de 19 anderen waren nieuw. Veel van de genen in kwestie zijn betrokken bij het regelen van het immuunsysteem.

Als bij muizen een bepaald gen, Spns2 genaamd, uitgeschakeld werd, leidde dat tot een vermindering met 75 procent van het aantal uitzaaiingen. Door de uitschakeling van het gen waren er in de longen meer effector T-cellen en natural killer cellen (NK cellen) aanwezig. T-cellen en NK cellen zijn een soort witte bloedcellen, die een belangrijke rol spelen in het immuunsysteem, het verdedigingssysteem van het lichaam.

De studie van het team is gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature.

Volgens David Adams, een van de leden van het team, regelt het Spns2-gen het evenwicht tussen de verschillende immuuncellen in de longen. Door het uitschakelen van het gen verandert de verhouding tussen het aantal cellen die een rol spelen in het doden van tumorcellen, zoals de T-cellen en de NK-cellen, en het aantal cellen die het immuunsysteem uitschakelen.

Immuuntherapie, waarbij de kracht van het immuunsysteem van de patiënt zelf gebruikt wordt in de strijd tegen kanker, is een veelbelovende behandelingsmethode, maar er is ook nog veel onderzoek nodig.

Geneesmiddelen die specifiek het Spns2-gen aanpakken, zouden dezelfde vermindering van het aantal uitzaaiingen kunnen teweegbrengen als het uitschakelen van het gen bij de muizen, maar dat is nog verre toekomstmuziek.

"We hebben interessante nieuwe biologie ontdekt die we misschien zullen kunnen gebruiken, - het vertelt ons dat dit gen betrokken is bij de groei van tumoren", zo zei Adams aan de BBC News-website.

"Deze studie bij muizen geeft nieuwe inzichten in welke genen een rol spelen bij de uitzaaiing van kanker, en ze kan mogelijk leiden tot een nieuwe manier om in de toekomst kanker te behandelen", zei dokter Justine Alford van Cancer Research UK die niet bij de studie betrokken was.

"Kanker die uitgezaaid is, is moeilijk te behandelen", zo zei ze, "en onderzoek zoals dit is cruciaal in de zoektocht naar manieren om dit proces aan te pakken."