Kunnen eierstokken toch nieuwe eicellen aanmaken?
Vrouwen worden geboren met een vast aantal eicellen die doorheen hun vruchtbare leven tot rijping komen. Nieuwe eicellen komen er niet meer bij. Dat is de heersende wetenschappelijke opvatting sinds lang.
Wetenschappers van de universiteit van Edinburgh komen nu met een onderzoek dat het dogma in vraag stelt. Hoe zijn ze tot die bevindingen gekomen? De onderzoekers wilden te weten komen waarom een bepaalde behandeling van chemotherapie, ABVD genoemd (naar de eerste letters van de vier medicijnen), in tegenstelling tot andere behandelingen geen vruchtbaarheidsproblemen veroorzaakt.
"Heel opmerkelijk en volledig onverwacht"
Ze vergeleken daarom eierstokweefsel van vrouwen die de kankerbehandeling ondergingen met eierstokweefsel van gezonde vrouwen van dezelfde leeftijd. Daaruit bleek dat het weefsel van de behandelde vrouwen een groter aantal eicellen bevatte dan dat van de gezonde vrouwen.
"Dit was iets heel opmerkelijk en volledig onverwacht voor ons. Het leek erop dat het weefsel nieuwe eicellen gevormd had", zegt professor Evelyn Telfer aan The Guardian. "Het gaat om een grote verhoging, niet slechts een paar eicellen. We hebben geen andere verklaring dan dat er zich nieuwe eicellen hebben gevormd."
Telfer benadrukt wel dat het nog te vroeg is om al te denken aan nieuwe vruchtbaarheidsbehandelingen. "Er is zoveel dat we nog niet begrijpen over de eierstokken. We moeten heel voorzichtig zijn inzake klinische toepassingen."
Andere verklaringen?
In de wetenschappelijke wereld zijn de reacties op het onderzoek gemengd. Sommigen zijn enthousiast en zien er bewijs in dat de eierstokken een veelzijdiger en complexer orgaan zijn dan tot nog toe werd aangenomen. Al is er wel meer onderzoek nodig, klinkt het. Zo is het niet duidelijk hoe de medicatie de eierstokken beïnvloedt.
Anderen zijn sceptischer. Ze benadrukken dat het om een studie gaat met een klein aantal personen en dat de resultaten herhaald moeten worden op grotere schaal voor er sprake kan zijn van een echte ontdekking.
"Ik denkt dat er te veel andere manieren zijn om de resultaten te verklaren", zegt de Amerikaanse expert David Albertini. Andere verklaringen volgens hem zijn dat de eicellen er al waren maar naar boven zijn gekomen als gevolg van de behandeling (waardoor het er meer lijken dan bij gezonde vrouwen), of dat ze door schade als gevolg van de medicatie opgesplitst zijn in meerdere delen.