Schurft of scabies? Iedereen kan het krijgen
Wat is schurft?
Schurft of scabiës is een besmettelijke aandoening die door de schurftmijt wordt veroorzaakt. Dat beestje is niet met het blote oog te zien en graaft gangetjes in de huid waarin het eitjes legt.
Schurft kan je alleen oplopen door langdurig (15 minuten of langer), intensief huidcontact met iemand die schurft heeft, via lichamelijke verzorging van iemand die besmet is en/of gezamenlijk gebruik van besmet beddengoed of kleding.
Iemand met schurft is besmettelijk zolang er mijten en eitjes van mijten aanwezig zijn. 24 uur na een effectieve behandeling is schurft niet meer besmettelijk.
Waar komt schurft voor?
"Schurft komt geregeld voor", zegt professor Jan Gutermuth van de afdeling dematologie aan het Universitair Ziekenhuis Brussel. "Bij ons blijkt het in golven voor te komen. Zo was er 2 à 3 jaar geleden nog een opstoot in Brussel."
Volgens Gutermuth komt schurft relatief minder voor in de industielanden, maar vaker in ontwikkelingslanden in bijvoorbeeld Afrika of Zuid-Oost-Azië. "Dat heeft te maken met onhygiënische levensomstandigheden en met het feit dat mensen soms erg dicht op elkaar wonen."
Wat zijn de symptomen?
Een van de belangrijkste verschijnselen is toenemende jeuk. Die kan over het hele lichaam voorkomen en geeft het meeste last als het warm is en 's nachts.
Op de huid kunnen blaasjes en rode bultjes ontstaan, bijvoorbeeld tussen de vingers, aan de polsen of de voeten, rond de tepels, aan de navel of op de geslachtsdelen. Soms zijn de gangetjes die de mijt in de huid heeft gegraven als rode streepjes zichtbaar.
Wie is vatbaar voor schurft?
Iedereen kan schurft krijgen. Er ontstaat geen immuniteit tegen de ziekte, waardoor mensen meer dan een keer schurft kunnen krijgen.
Sommige mensen lopen meer risico: mensen die reizen en daarbij niet in een schoon bed slapen, mensen met wisselende seksuele contacten, personeel en bewoners in (zorg)instellingen en dak- en thuislozen. Mensen met een slechte lichamelijke conditie, mensen die incontinent zijn, comapatiënten en mensen met een verstandelijke beperking lopen een verhoogd risico op een ernstiger vorm van schurft, de zogenoemde Scabies norvegica of Noorse schurft. Die zwaardere vorm wordt veroorzaakt door een andere parasiet.
Hoe bestrijd je schurft?
Om schurft goed en volledig te bestrijden, moeten alle mensen die samenwonen en die onderling contact hebben gelijktijdig behandeld worden, ook al hebben ze geen klachten.
Schurft is goed te behandelen met een speciale crème die zowel de mijten als de eitjes doodt. Die permethrinecrème moet op het volledige lichaam van de patiënt worden aangebracht. Eén tube zalf is meestal voldoende voor een volwassene. In uitzonderlijke gevallen kan een geneesmiddel worden voorgeschreven.
Daarnaast moeten enkele hygiënische maatregelen woerden in acht genomen. Kleren of beddengoed moeten op minstens 50 graden worden gewassen. Wat niet warm mag worden gewassen, stop je best voor minstens vijf dagen in een dichtgeknoopte plactic zak die je op kamertemperatuur bewaart. Ook een droogkast of een diepvriezer kan soelaas bieden.
Hoe snel genees je?
Ongeveer 3 tot 14 dagen (soms langer) na de behandeling verdwijnen de klachten en zijn de huidafwijkingen genezen. Controle na behandeling is niet nodig, tenzij de jeuk langer dan 3 of 4 weken aanhoudt of de huiduitslag zich uitbreidt. Ongeveer 24 uur na de behandeling ben je niet meer besmettelijk.
Is schurft gevaarlijk?
Niet echt, maar het is wel onaangenaam door de jeuk. Door die jeuk ga je krabben, en als je wonden openkrabt, is er natuurlijk altijd een risico op een of andere infectie.