390.000 plantensoorten zijn wetenschappelijk beschreven

De onderzoekers van de prestigieuze Royal Botanic Gardens, Kew in Londen kwamen tot het aantal plantensoorten door bestaande gegevensbanken over planten te vergelijken. Het bleek dat er overlappingen waren tussen de verschillende databases, en dat sommige planten verschillende namen hadden gekregen van verschillende plantkundigen.

In het geheel schatten de onderzoekers dat er 390.900 plantensoorten beschreven zijn. Algen, mossen, levermossen, en hoornbladen zijn er niet bij gerekend, en 369.400  van de soorten zijn bloeiende planten. "Hiermee blijven we nog heel erg aan de oppervlakte. Er zijn er nog duizenden daarbuiten, waar we niets over weten", zei professor Kathy Willis, de wetenschappelijke directeur van Kew Gardens, aan de BBC.

Van 31.128 plantensoorten maken we gebruik, en veruit het grootste deel, 17.810, worden gebruikt om geneesmiddelen mee te maken. 5.538 planten worden gebruikt als voedsel voor de mens, 3.649 voor dierenvoeder, en 11.365 plantensoorten vormen de basis voor allerlei materialen. 2.503 planten leveren gifstoffen op.

Het rapport bevat ook informatie over de genetische verwantschap van planten. Dat kan helpen om nieuwe planten als gewassen te ontdekken, maar ook om planten te telen, die resistent zijn tegen ziekten en parasieten. Opvallend is nog dat slechts van 139 planten, 0,1 procent van het totaal, het gehele genoom ontrafeld is.

Dat we lang nog niet alle planten kennen, blijkt uit het feit dat in 2015 2.034 nieuwe soorten ontdekt werden.

De meest opvallende nieuwe ontdekking is de 100 ton wegende Gilbertiodendron maximum, een 45 meter hoge boom die enkel in het regenwoud van Gabon voorkomt en acuut met uitsterven wordt bedreigd.

De insectenetende Drosera magnifica, een 1,5 meter grote zonnedauwsoort uit Brazilië, werd voor het eerst op een foto op Facebook als nieuwe soort erkend.

Daarnaast werden 90 nieuwe soorten begonia's ontdekt, en vijif nieuwe soorten uien.

De meeste nieuwe soorten werden in Brazilië, China en Australië ontdekt

Drosera magnifica, de grootste zonnedauwsoort die tot nu ontdekt werd (foto: Paulo Gonella)

Ruim een vijfde van alle plantensoorten, 21 procent, is volgens het rapport met uitsterven bedreigd, zo schrijven de experten van de Kew Gardens. Vaak is de mens daaraan schuldig, maar ook ziektes en andere planten kunnen voor het uitsterven van een soort verantwoordelijk zijn.

De grootste bedreiging voor de biodiversiteit van planten komt van de landbouw, houtkap en uitbreiding van menselijke nederzettingen.

Andere redenen voor de verdwijning van soorten zijn ziektes en schadelijke dieren. Het grootste deel van het onderzoek daarnaar spits zich toe op landbouwgewassen en niet op wilde soorten die bedreigd worden.

Ook invasieve exoten, die zich in een vreemde omgeving uitbreiden en inheemse planten kunnen verdringen, zijn een groot probleem. "Invasieve soorten zijn echt wel een van de grootste uitdagingen voor de inheemse biodiversiteit", zei doctor Colin Clubbe, het hoofd van de afdeling milieubescherming bij Kew. "Ze zijn echt een oorzaak van het verlies van soorten."

Volgens het rapport lopen de kosten van invasieve soorten, door de schade die ze toebrengen aan het milieu, en de problemen en kosten om ze te verwijderen, op tot bijna vijf procent van de wereldeconomie.

De onderzoekers hebben een lijst opgesteld van 4.979 invasieve soorten wereldwijd."Nu dat we deze lijst en dit aantal hebben, kunnen we zeggen dat we onze vijand beter kennen", zei doctor Clubbe. "We weten nu waarmee we te maken hebben, we kunnen hen vergelijken en bepalen wat hen tot een invasieve soort maakt, en dan kunnen we bekijken hoe we die informatie kunnen gebruiken om er beter mee om te gaan en om aanbevelingen op te stellen."

Vederkruid, een invasieve waterplant (foto: André Karwath)

Het rapport stelt ook vast dat tien procent van de delen van de aarde die bedekt zijn met vegetatie, zeer gevoelig zijn aan klimaatverandering.

Wat de langetermijn-effecten zullen zijn, is echter nog niet geheel duidelijk. "Er zijn een aantal gebieden waar de toename van koolstofdioxide in de atmosfeer goed is voor sommige planten, en we zien dat het noordpoolgebied groener wordt, en dat sommige delen van de savanne meer struiken krijgen en dat sommige bomen groter worden", zei professor Wallis. 

"Aan de andere kant zien we ook grote veranderingen in de verdelingspatronen en het bloeien van planten. En ook de indirecte gevolgen van de klimaatverandering, bijvoorbeeld veranderingen bij de bestuivers, kunnen ernstige gevolgen hebben voor een aantal planten."