Volg live: Mercurius trekt over de zon

Astronomen hebben vandaag de zeldzame gelegenheid om de planeet Mercurius over het oppervlak van de zon te zien trekken. Dat gebeurt 13 keer per eeuw, wanneer de aarde en zijn kleine buur op een lijn staan ten opzichte van de zon. Het fenomeen is waarneembaar tussen 13.12 en 20.42 uur.
AFP or licensors

Volg de livestream (Slooh.com):

Telescoop met zonnefilter nodig

De beste plaatsen om de gebeurtenis, die astronomen een Mercuriusovergang noemen, te observeren, zijn het oosten van Noord-Amerika, Zuid-Amerika, West-Europa en delen van Afrika omdat daar de gehele overgang overdag zal plaatsvinden. In het oosten van Noord-Amerika komt het evenement pas in beeld bij zonsopgang, wanneer de overgang al een tijdje bezig is, in de rest van Europa, andere delen van Afrika en het grootste deel van Azië gaat de zon al onder voor de overgang voltooid is.

Mercurius is te klein om te zien zonder een sterke verrekijker of een telescoop, en direct in de zon kijken, zelfs met een zonnebril, kan permanente schade aan de ogen veroorzaken. Alleen een kijker of telescoop met een speciale zonnefilter is veilig.

Gelukkig voor de astronomen, amateurs of professionelen, en andere geïnteresseerden, bieden een aantal organisaties livestreams aan van de gebeurtenis, al dan niet met deskundig commentaar. Daarnaast kan je ook terecht bij de Vlaamse volkssterrenwachten, die openen vandaag hun deuren tussen 13 en 21 uur.

Een voorstelling van hoe de overgang van Mercurius dit keer zal verlopen. (video: NASA)

Waar kan ik het bekijken?

  • De Europese Virtual Telescope zal een webcast uitzenden van de overgang op www.virtualtelescope.eu.
  • Sky and Telescope plant een live webcast met commentaar van experten vanaf 13 uur onze tijd.
  • Slooh.com, een site die toelaat live via het internet telescopen te volgen, zal een uitzending verzorgen met beelden van Mercurius die genomen zijn door observatoria op verschillende plaatsen in de wereld.
  • NASA Television zal op internet live video en foto's tonen van de satelliet Solar Dynamics Observatory en andere telescopen. Tijdens de uitzending zijn er informele discussies met NASA-experten, die vragen zullen beantwoorden die voorgelegd worden via Twitter met de hashtag #AskNASA.
  • Ook de Europese ruimtevaartorganisatie ESA biedt een livestream aan.

Zwart, mooi afgelijnd vlekje

De kleine planeet, die maar iets groter is dan de maan van de aarde, begint aan haar overgang als een zwart vlekje op de rand van de zon om 13.12 uur onze tijd.

Mercurius heeft een snelheid van 48 kilometer per seconde en zal er 7,5 uur over doen om het oppervlak van de zon te overbruggen. De zon heeft een diameter van 1,39 miljoen kilometer, zowat 109 keer groter dan de aarde.

In tegenstelling tot zonnevlekken, die een onregelmatige vorm hebben en grijsachtige randen, zal het silhouet van Mercurius zwart zijn, mooi rond en mooi afgelijnd. 

Onderzoekers zullen de overgang gebruiken voor een aantal wetenschappelijke projecten, onder meer om hun technieken te verfijnen om planeten op te sporen buiten ons zonnestelsel. "Als een planeet voorbij het oppervlak van de zon trekt, doet dat de helderheid van de zon afnemen. Onderzoekers kunnen gelijkaardige kleine dalingen in de helderheid van sterren gebruiken om planeten te vinden die er omheen cirkelen", zegt de NASA.

De vorige Mercuriusovergang was in 2006 en de planeet zal nog eens tussen de zon en de aarde scheren in 2019. Daarna moeten we wachten tot 2032.

De overgang van Mercurius in 2006 (video: NASA)

Meest gelezen