560.000 jaar oude menselijke tand gevonden in Frankrijk

Twee jonge vrijwilligers hebben een 560.000 jaar oude menselijke tand gevonden in een grot in Tautavel in het zuidwesten van Frankrijk. Volgens onderzoekers ter plaatse gaat het om een belangrijke vondst. De tand is zo'n 100.000 jaar ouder dan de oudste menselijke resten die men tot nu op de site gevonden heeft.
De snijtand uit Tautavel (foto: Facebook CERP de Tautavel).

"Het gaat om een grote tand van een volwassene - een snijtand van een man of een vrouw, dat is niet te zeggen - die gevonden is tijdens opgravingen in een bodemniveau, waarvan we weten dat het tussen 580.000 en 550.000 jaar oud is. We weten dat omdat we het gedateerd hebben met een groot aantal verschillende dateringsmethoden", zei paleo-anthropologe Amélie Viallet aan het Franse persbureau AFP.

"Het is een erg belangrijke vondst omdat we zeer weinig menselijke fossielen hebben uit die periode in Europa."

De tand werd donderdagmiddag gevonden door twee jonge, Franse vrijwilligers, de 16-jarige Camille en de twintiger Valentin, die met een borsteltje voorzichtig het opgravingsvierkant aan het onderzoeken waren. "Voor hen is het een beetje alsof ze de loterij hebben gewonnen", aldus het Centre Européen de Recherches Préhistoriques de Tautavel.

Camille en Valentin, de jonge vrijwilligers die de tand gevonden hebben (Foto: Facebook Centre Européen de Recherches Préhistoriques de Tautavel).

149e overblijfsel

De tand is sterk afgesleten en werd gevonden op de site La Caune de l'Arago, waar de grot zich bevindt. Hij werd Arago 149 genoemd, omdat hij het 149e overblijfsel van een mens is dat er gevonden is.

Volgens het Centre Européen de Recherches zal de "centrale snijtand uit de onderkaak de onderzoekers toelaten om beter de morfologie te reconstrueren van de eerste Europeanen. Bovendien laat zijn aanwezigheid in een zeer rijk bewoningsniveau, waarvan het zorgvuldig onderzoek nog maar pas begonnen is, veronderstellen dat er nog andere ontdekkingen van dezelfde orde zullen volgen."

"Het is een stukje van de puzzel dat ontbrak om een bijdrage te kunnen leveren aan het beantwoorden van een cruciale vraag: stamt de Neanderthal-mens, van 120.000 jaar geleden, af van één enkele afstammingslijn?", zei anthropologe Viallet. Eerder menselijke fossielen uit Tautavel vertonen kenmerken die zowel bij de Heidelberg-mens als bij de neanderthaler voorkomen. 

De tand is gevonden in een opgravingsvierkant met restanten uit een periode waarin het kouder dan nu was in de streek, zo'n 560.000 jaar geleden, en waar resten liggen van maaltijden, bestaande uit dieren als paarden en bizons. 

De tand werd gevonden in een opgravingsvierkant met restanten uit een koude periode (Foto: Facebook Centre Européen de Recherches Préhistoriques de Tautavel).

Belangrijke site

Tautavel is een dorpje in de Pyreneeën, in de buurt van Perpignan. De Tautavel-site is uniek in Europa en een van de belangrijkste prehistorische vindplaatsen ter wereld.

Al in 1828 werden er overblijfselen gevonden, waarvan gedacht werd dat ze van dieren afkomstig waren, en in 1963 werden er primitieve stenen werktuigen gevonden. Dat bracht onderzoekers van de universiteit van Montpellier er toe om in 1964 met opgravingen te beginnen, in de hoop ook fossielen van mensen te vinden. Dat was in 1969 voor het eerst ook het geval.

Sinds 1964 worden er elk jaar opgravingen georganiseerd, waaraan vrijwilligers vanuit heel de wereld deelnemen. Intussen zijn al 600.000 voorwerpen gevonden, die dateren van 80.000 tot 560.000 jaar geleden. 149 daarvan zijn menselijke resten.

De Tautavel-mens, die beschouwd wordt als de oudste mens in Frankrijk, ging tot nu toe maar terug tot 450.000 jaar geleden. Nu is daar dus meer dan 100.0000 haar bijgekomen. De Tautavel-mens  werd vroeger Homo erectus tautavelensis genoemd en dus beschouwd als een Homo erectus, nu wordt hij meestal bij de Homo heidelbergensis gerekend.  Die uitgestorven mensensoort wordt gezien al een directe voorvader van zowel de moderne mens, Homo sapiens sapiens, als van de uitgestorven neanderthalers en de Aziatische denisova-mens.

Een reconstructie van de Tautavel-mens in het Musée de Tautavel - Centre Européen de Préhistoire (Foto: Lionel Allorge).

Meest gelezen