Walvis ontdekt in een walvis, die opgegeten is door haaien

Het 40 miljoen jaar oude skelet is 18 meter lang, en daarmee het grootste dat ooit van een basilosaurus gevonden is. Ook de kleinste wervels van de staart zijn bewaard gebleven, wat het ook het meest volledige skelet van een basilosaurus ooit maakt.

In het skelet van de walvis werden krabben, zaagvissen en een kleinere walvis gevonden. Het is niet uitgesloten dat de kleinere walvis een foetus was, maar het is bekend dat de basilosaurus, in die tijd het grootste dier op aarde, zeer krachtige kaken en een gezonde eetlust had. Net zoals van de huidige orka's is het van de basilosaurus bekend dat hij andere walvissen at.

Rond de skeletten van de beide walvissen werden talloze haaientanden gevonden. Dat wijst erop dat de beide dieren opgegeten werden door haaien, waarschijnlijk na de dood van de basilosaurus. Haaien hebben rijen van tanden achter elkaar die naar voren opschuiven, en ze verliezen makkelijk hun voorste tanden, die dan meteen vervangen worden.

Toen de basilosaurus voor het eerst ontdekt werd, rond 1830, dacht ontdekker Richard Harlan dat het om een zeereptiel ging. Daarom gaf hij het de naam basilosaurus, koningshagedis. Toen de geleerden later ontdekten dat het om een zeezoogdier ging, zaten ze opgescheept met de naam.

De fossiele overblijfselen zijn ontdekt in Wadi Al-Hitan, Walvisvallei, in Fayum, zo'n 150 kilometer ten zuidwesten van Caïro.

In de Walvisvallei zijn, sinds ze ontdekt werd in 1902, al een tiental overblijfselen van vroege walvissen gevonden. Het gaat om exemplaren van een al lang uitgestorven ondersoort tandwalvissen, die Archeoceti genoemd worden.

De site staat op de Werelderfgoedlijst van de Unesco, die het de belangrijkste site in de wereld noemt waar men de evolutie van de walvis van een landdier naar een marien zoogdier kan zien. De fossielen tonen de laatste stadia van die evolutie, het verdwijnen van de achterste ledematen. Toch heeft de basilosaurus nog kleine achterpootjes, die zelfs nog vijf tenen hebben.

Ander fossiel materiaal in Wadi Al-Hitan maakt het mogelijk ook de toenmalige leefomgeving van de walvissen te reconstrueren.

Een reconstructie van een basilosaurus (illustratie: Dmitry Bogdanov)