Mechanisme van slapende bacteriën die antibioticakuur overleven, ontrafeld

Een team van het Centrum voor Microbiële en Plantengenetica van de KU Leuven heeft het moleculaire mechanisme ontrafeld dat slapende bacteriën in staat stelt een antibioticakuur te overleven, waardoor sommige bacteriële infecties nadien weer opflakkeren. De ontdekking maakt het mogelijk nieuwe therapieën te ontwikkelen om chronische infecties zoals tuberculose, mucoviscidose en urinewegeninfecties beter te behandelen.

De zogenoemde "persistorcellen" liggen in een aantal gevallen aan de basis van het feit dat infectieziekten na een schijnbaar succesvolle antibioticakuur opnieuw opduiken. Het gaat om "slapende" cellen, die bijzonder weinig activiteit vertonen en op die manier de antibioticakuur overleven. Na verloop van tijd kunnen deze cellen als het ware echter weer "ontwaken" en begint de infectie opnieuw. Het team, onder leiding van professor Jan Michiels, kon dit fenomeen, dat reeds in de jaren 40 van vorige eeuw beschreven werd, ontrafelen.

De Leuvense onderzoekers konden hierbij de rol aantonen van het klein eiwit Obg. Dit is in alle bacteriën aanwezig, de een in een wat hogere concentratie dan de ander. "Zodra een cel een bepaalde concentratie van dit eiwit bevat, treedt een mechanisme in werking dat ervoor zorgt dat er kleine poriën ontstaan in het membraan dat rond de cel zit. Dit heeft tot gevolg dat de energievoorziening stopt en de cel als het ware "in slaap valt". Ongeveer 0,01 procent van de bacteriën bevindt zich in deze slapende toestand", aldus Jan Michiels.

De ontrafeling van dit mechanisme maakt het volgens de onderzoekers mogelijk om nieuwe therapieën te ontwikkelen om deze persistorcellen te bestrijden en op die manier chronische infecties beter te kunnen behandelen.

Meest gelezen