Verovering van Palmyra door IS is heel slecht nieuws voor kaalkopibis

Dat de Syrische stad Palmyra recent in handen is gevallen van terreurorganisatie IS, is niet alleen slecht nieuws voor de mensen ter plaatse of de archeologische schatten. Ook de plaatselijke fauna, de erg zeldzame kaalkopibis in het bijzonder, kan er alleen bij verliezen.

Palmyra was tot het uitbreken van de burgeroorlog in Syrië de meest bezocht bezienswaardigheid van het land. In de stad staan de mooiste overgebleven Romeinse resten. Dat IS er de plak zwaait, is echter niet alleen slecht nieuws voor de lokale bevolking en de archeologische schatten. Ook de lokale fauna kan er alleen maar slecht bij varen. In het bijzonder dan de uiterst zeldzame kaalkopibis.

De kaalkopibis is een ernstig bedreigde vogel uit de familie van de ibissen en de lepelaars. Tot in de zeventiende eeuw kwam deze soort voor in Frankrijk, Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk en ook in Spanje, Noord-Afrika en West-Azië. Nu broedt de soort enkel nog in Marokko (400-tal vogels in 2013), Turkije (100-tal vogels in 2013) en in Syrië (4 vogels in 2015). Maar dat laatste lijkt door de komst van IS in Palmyra niet meer zo zeker.

Nadat lang werd gedacht dat de soort in Syrië was uitgestorven, is in 2002 een kleine kolonie van 7 vogels ontdekt in de buurt van de Palmyra. Ondanks vele pogingen om de soort te beschermen, was hun aantal tot kort voor de inval van IS teruggelopen tot vier. Van drie van de vier vogels weet men min of meer waar ze zich bevinden. Alleen is niet duidelijk hoe goed of hoe slecht het men hen gesteld is. De dieren werden tijdelijk in gevangenschap gehouden en hun bewakers zijn na de inval van IS gevlucht.

Waar de vierde vogels zich bevindt, is zelfs helemaal niet duidelijk. En laat die vierde vogel nu net de belangrijkste zijn. Volgens ornithologen wordt het moeilijk om de drie andere vogels vrij te laten, zonder de vierde kaalkopibis. Dat exemplaar is immers de enige nog levende kaalkopibis die de weg kent naar de historische overwintergebieden in Ethiopië.

Als die vierde Syrische kaalkopibis niet opduikt en zo de weg niet kan tonen aan de drie andere vogels, komt er een einde aan een eeuwenlange traditie van migratie. De andere nog overgebleven kaalkopibiskolonies in Marokko zijn immers om nog onduidelijke redenen gestopt met migreren tijdens de winter. Die kolonies blijven het hele jaar door in het Atlasgebergte. Ook de Turkse kolonies migreren niet meer.

Meest gelezen