Sigarettenrook maakt superbacterie meer resistent

Methicilline resistente Staphyloccocus aureus (MRSA, methicilline resistente gouden stafylokok) is de ziekenhuisbacterie die resistent is tegen de meeste antibiotica. Ze kan levensbedreigende infecties veroorzaken van de huid, het bloed en van operatiewonden, en ook longontstekingen.

Een nieuwe studie, die gepubliceerd is in het vakblad Infection and Immunity, toont dat het immuunsysteem het moeilijker heeft om de MRSA-bacterie te doden, als die blootgesteld is geweest aan sigarettenrook.

"We wisten al dat het roken van sigaretten schade berokkent aan de cellen van het menselijk ademhalings- en immuunsysteem, en nu hebben we aangetoond dat rook ook invasieve bacteriën agressiever kan maken", zei dokter Crotty Alexander, de belangrijkste auteur van de studie en een professor geneeskunde aan de University of California, San Diego School of Medecine.

Crotty Alexander is een longspecialist die veel patiënten ziet die sigaretten roken. Ze ziet ook veel MRSA-infecties, en dat zette haar aan het denken, of het ene het andere zou kunnen beïnvloeden.

Om die hypothese te testen infecteerden dokter Alexander en haar team macrofagen, grote fagocyten, immuuncellen die ziektekiemen doden door ze te verzwelgen en dan te bestoken met verschillende wapens, met MRSA.

Sommige MRSA-bacteriën werden op de normale manier gekweekt, andere werden gekweekt met een extract van sigarettenrook. Ze ontdekten dat de macrofagen net zo goed in staat waren om de twee bacteriële populaties te verzwelgen, maar dat ze het moeilijker hadden om de MRSA-bacteriën die blootgesteld waren aan de rook, ook te doden.

Om beter te begrijpen hoe dat kwam, testte het team de gevoeligheid van de bacteriën voor de verschillende mechanismen die macrofagen normaal gebruiken om bacteriën te doden. Eens opgenomen door de macrofagen, waren de aan rook blootgesteld MRSA beter bestand tegen een aanval met reactieve zuurstof, het chemische salvo dat macrofagen gebruiken om hun bacteriële maaltijd te vernietigen.

Het team ontdekte ook dat de aan rok blootgestelde bacteriën beter bestand waren tegen een aanval met peptiden, kleine stukjes proteïne die het immuunsysteem gebruikt om gaten te prikken in de cellen van de bacteriën en zo een ontsteking uit te lokken. Het effect hing af van dosis, wat wil zeggen dat als er meer rookextract gebruikt werd, de MRSA-bacteriën meer resistent werden.

MRSA die blootgesteld werd aan sigarettenrook, kon ook beter vastkleven aan in het laboratorium gekweekte menselijke cellen, en die cellen ook beter binnendringen. En ook in onderzoek met muizen konden de aan rook blootgestelde MRSA-bacteriën beter overleven en veroorzaakten ze longontstekingen met een hogere mortaliteit. 

De gegevens wijzen erop dat de sigarettenrook de MRSA-bacterie versterkt door de celwand zodanig te veranderen, dat die beter in staat is om de antimicrobiële peptiden en andere geladen deeltjes af te weren. 

"Het is bekend dat sigarettenrokers meer vatbaar zijn voor infectieziekten", zei Alexander. "Nu hebben we bewijzen dat door sigarettenrook opgewekte resistentie in MRSA een bijkomende factor kan zijn die daartoe bijdraagt."