"Voor miljoenen euro's aan goud verdwijnt door het toilet"

"De hoeveelheid goud die we gevonden hebben, is vergelijkbaar met de hoeveelheid in een kleine mineraalafzetting", zegt Kathleen Smith van de US Geological Survey, die het onderzoek uitvoerde. Het zou lonen om te investeren in een methode om waardevolle metalen uit menselijk afval te halen, aldus de onderzoekers, die 8 jaar aan hun studie hebben gewerkt.

Dat zou bovendien positieve effecten hebben op het milieu, omdat in hetzelfde proces schadelijke metalen verwijderd kunnen worden. "Als je af kan raken van de schadelijke stoffen die momenteel de mogelijkheden beperken om het "rioolslib" te gebruiken op velden en in bossen, en tegelijk waardevolle metalen en andere elementen kan recupereren, dan is dat een win-winsituatie."

Een eerdere studie schatte dat er in een stad van 1 miljoen inwoners jaarlijks voor 13 miljoen dollar (11,8 miljoen euro) aan waardevolle metalen in de riolen terechtkomt.

De minuscule hoeveelheden goud en andere metalen zijn onder meer terug te vinden in cosmetica, detergenten, shampoo en zelfs voedingsproducten. Daarnaast is het afvalwater uit de industrie ook een waardevolle bron van metalen. Al dat afval komt terecht in zuiveringsstations, waar ze uiteindelijk belanden in het "zuiveringsslib" dat achterblijft en verwerkt moet worden.

In de VS produceren de zuiveringsstations samen ruim 7 miljoen ton slib. De helft daarvan gaat naar een verbrandingsoven of een stort, de andere helft wordt gebruikt als bemesting. Maar de hoeveelheid afval die tot meststof kan omgevormd worden, is beperkt door de aanwezigheid van toxische metalen.

De onderzoekers hebben jarenlang stalen rioolslib geanalyseerd. Hun bevinding is dat een kilogram slib zo'n 0,4 milligram goud bevat, 28 milligram zilver, 638 milligram koper en 49 milligram vanadium. Vanadium en koper worden onder meer gebruikt in mobiele telefoons en computers.

Om de metalen te distilleren uit het rioolafval zou gebruikt moeten gemaakt worden van krachtige chemicaliën, zoals die nu al gebruikt worden in de mijnindustrie. Dat is controversieel omdat ze een gevaar vormen voor het leefmilieu. In de gecontroleerde omgeving van een zuiveringsstation zou dat echter geen probleem mogen zijn, stellen de onderzoekers.

Het idee om grondstoffen uit rioolafval te halen, is niet nieuw. Het gebeurt al lang voor meststoffen als fosfor en stikstof. En in Japan is er een zuiveringsstation dat het effectief ook al doet voor goud sinds 2009. Daar wordt het goud gehaald uit de as van verbrand slib. Per ton as levert dat zo'n 1,8 kilogram goud op. Daar staat natuurlijk tegenover dat het een duur proces is.

Of de baten groter zijn dan de kosten, is dan ook de cruciale vraag in dit geval. Het antwoord daarop zal wellicht bepalen of wat de onderzoekers voorstellen, op grote schaal toegepast zal worden.