12 manieren waarop de mensheid kan verdwijnen

De lijst is niet bedoeld om de mensen schrik aan te jagen, maar om een beter begrip te geven van de risico's die de mensheid nu en in de toekomst kan verwachten. De onderzoekers willen de mensheid vooral aanzetten tot een meer duurzame ontwikkeling, wat alleszins een aantal rampenscenario's zou afwenden.

Niet verwonderlijk staan de gevolgen van een uit de hand gelopen klimaatsverandering aan de top van de lijst. Het is meteen de grootste controleerbare milieucatastrofe die de mensheid kan voorkomen door het eens te worden over wereldwijde maatregelen.

De klimaatsverandering zou vooral de armere landen treffen en leiden tot massale sterfte wegens honger. Massale migratiestromen zouden dan weer tot wereldwijde instabiliteit leiden.

Een kernoorlog is volgens het team van Oxford minder waarschijnlijk dan tijdens de Koude Oorlog in de vorige eeuw. Toch blijft er een potentieel voor zowel een moedwillig uitgelokt of een accidenteel nucleair conflict aanwezig.

De belangrijkste factor om dat tegen te gaan is het bekijken van de relaties tussen de huidige en toekomstige kernmogendheden.

De voorbije decennia zijn hiv, sars en ebola opgedoken en het risico op een pandemie of wereldwijde epidemie van ziektes is wellicht hoger dan algemeen wordt aangenomen, denken de onderzoekers van Oxford.

Ook hier is menselijk ingrijpen belangrijk voor preventie en behandeling door medische systemen. Een uitbraak vermijden, is echter moeilijker.

Een asteroïde van meer dan vijf kilometer groot zou een gebied zo groot als Nederland kunnen verwoesten. Dit zou gemiddeld om de 20 miljoen jaar gebeuren.

De schade zou echter niet beperkt blijven tot het gebied van de impact, maar wolken van stof zouden wereldwijd het zonlicht op aarde kunnen beperken. Dat zou het klimaat, de biosfeer en de voedselreserves kunnen aantasten en tot politieke instabiliteit leiden.

Net zoals een impact van een asteroïde zou de uitbarsting van een supervulkaan tot een wereldwijde stofwolk in de atmosfeer leiden met een "globale winter" tot gevolg.Het effect daarvan zou vergelijkbaar zijn met een kernoorlog.

De mensheid kan die uitbarsting niet voorkomen, maar zou door coördinatie van plannen en beleid om de schade van een dergelijke ramp kunnen perken.

Het klinkt ietwat cynisch, maar de onderzoekers zeggen dat de mensheid of het ecosysteem moet bewaren of hopen dat onze beschaving er niet afhankelijk van is.

Het uitsterven van soorten verloopt nu veel sneller dan het historisch gemiddelde. De mensheid zou beter een duurzame economie uitbouwen om een milieuramp te voorkomen.

Het wereldwijde politieke en economische systeem bestaat uit veel actoren die elk eigen objectieven hebben en waartussen een complex netwerk van links bestaat.

Een dergelijk complex systeem kan inherent kortsluitingen kennen die het netwerk kunnen verstoren. Een economische ineenstorting kan leiden tot sociale chaos, geweld en het verdwijnen van de rechtsstaat en zekerheid.

Eén potentiële ramp zit in de ontwikkeling van biologie waarbij iemand doelbewust een ziekte zou creëren die het menselijk ras zou kunnen uitroeien.

Pogingen om ontwikkelingen in biologie te reguleren, staan nog in hun kinderschoenen en verlopen trager dan de vooruitgang van research op dat vlak.

De ontwikkeling van uiterst kleine nanotechnologie zou veel problemen kunnen oplossen, maar de mensen in Oxford wijzen ook op mogelijk ernstige nadelen.

Dankzij nanotechnologie zou het erg makkelijk worden om grote voorraden conventionele of nieuwe wapens te ontwikkelen. In het bijzonder denken de onderzoekers daarbij aan de mogelijkheid dat nanotechnologie gebruikt wordt om kernwapens te produceren.

De vrees bestaat dat artificiële intelligentie of intelligente computersystemen zich buiten de menselijke controle zouden stellen en hun eigen intelligentie zouden aanscherpen.

Vreemd genoeg halen de onderzoekers van Oxford ook aan dat -ondanks de risico's- AI ook een belangrijk middel kan zijn om de andere catastrofen op de lijst te beheersen. Een dilemma dus.

Deze paragraaf bevat een waarschuwing voor de belangrijke politieke leiders van deze wereld. Als ze geen werk maken van oplossing of schadebeperking voor de rampen die hierboven vermeld worden, dan dreigt er gevaar voor de mensheid en dus ook voor hen zelf.

Dat kan zowel slaan op het negeren van de problemen en er geen oplossing voor vinden  of actief met verkeerde maatregelen de problemen nog groter maken.

Ten slotte wijst het team in Oxford ook op de gevaren van de "unknown unknowns" en roepen ze op tot research in onbekende risico's en hun waarschijnlijkheid.

Concreet wijzen ze op de Fermi-paradox, het contrast tussen de grote waarschijnlijkheid voor het bestaan van intelligent leven in de ruimte en de schijnbare afwezigheid van leven in het heelal. Een verklaring zou zijn dat intelligent leven zichzelf vernietigt voor het zich verspreidt in het heelal of door iets of iemand vernietigd wordt.