Stijging zeespiegel is laatste decennia fel versneld

De studie van doctor Carling Hay en zijn collega's van de Amerikaanse Harvard University is gepubliceerd in de editie van Nature van deze week. 

De hoofdconclusie van de studie richt zich opvallend genoeg niet op de voorbije decennia, wel op de periode tussen 1900 en 1990. Eerdere schattingen spraken van een stijging tussen 1,6 en 1,9 millimeter per jaar in de twintigste eeuw, maar uit de nieuwe studie blijkt dat die in werkelijkheid eerder rond de 1,2 millimeter schommelde, en dus met bijna een derde werd overschat.

Dat lijkt goed nieuws, maar het betekent ook dat het verschil tussen de stijging in die periode en de zeespiegelstijging in de voorbije twintig jaar groter is dan gedacht. In de meest recente periode stijgt de zeespiegel immers met ongeveer 3 millimeter per jaar. De nieuwe studie besluit dan ook dat de versnelling van de stijging bijna een kwart groter is dan werd gedacht.

Tot nog toe werd de stijging van de zeespiegel tussen 1900 en 1990 op een verkeerde manier ingeschat, zeggen de wetenschappers.

Vanaf 1992 beschikken we over nauwkeurige gegevens van satellieten maar daarvoor werden gegevens verzameld over de getijden uit verschillende regio's in de wereld, en werd daar het gemiddelde van berekend.

"Maar die eenvoudige gemiddelden zijn niet representatief", zegt Carling Hay. De metingen gebeurden vroeger op weinig plaatsen, voornamelijk in de gematigde gebieden in het noordelijk halfrond en altijd in kustgebieden. Over grote delen van de oceanen zijn er dus geen gegevens en het is dan ook zeer moeilijk om van de schaarse gegevens een algemeen beeld te maken.

In de nieuwe studie hebben de auteurs daarom een meer geavanceerde methode toegepast om de historische gegevens van de meetstations te verwerken en ze komen op een lagere stijging uit. Tot nog toe werd uitgegaan van een stijging tussen 1,6 en 1,9 millimeter per jaar, volgens de nieuwe studie bedroeg de stijging slechts 1,2 millimeter per jaar tussen 1900 en 1990.

Dat lagere getal sluit ook beter aan bij de berekening van de factoren die bijdragen aan de stijging van de zeespiegel. Wanneer men de invloed berekent van het afsmelten van landijs, het uitzetten van het water door de hogere temperatuur en de veranderingen in de hoeveelheid water die vastgehouden wordt op de continenten, kwam men steeds 0,5 millimeter tekort. Dat sluit dus beter aan bij een stijging van 1,2 millimeter per jaar dan bij een stijging tussen 1,6 en 1,9 millimeter.  

Als de analyse van de onderzoekers van Harvard bevestigd wordt door andere onderzoeken, kan dat leiden tot een herziening van de schattingen over de stijging van de zeespiegel in de toekomst. 

In het laatste rapport van het Intergovernemental Panel on Climate Change (IPCC) wordt nog uitgegaan van een stijging tussen 1,6 en 1,9 millimeter voor de twintigste eeuw, en daar komt men tot een geschatte gemiddelde stijging voor de periode 2081-2100 tussen 26 centimeter en 82 centimeter, afhankelijk van hoeveel broeikasgassen er deze eeuw nog uitgestoten worden. Mogelijk zullen die schattingen herzien worden in het licht van de nieuwe gegevens.