Bizarre dinosaurus na 50 jaar gereconstrueerd

Oorspronkelijk was het enige wat van de soort bekend was twee vooramen van meer dan twee meter lang (kleine foto), twee schouders en enkele ribben en wervels die in 1965 opgegraven werden door een Pools-Mongoolse expeditie.

Dat was voldoende voor de geleerden om te besluiten dat het om een nieuwe soort en een nieuw geslacht ging, en ze noemden de soort Deinocheirus mirificus, "vreselijke hand die er vreemd uitziet".

Omdat er niet meer bekend was over de soort, waren de eerste reconstructies erg speculatief. Een paleontoloog dacht het om een soort miereneter ging, anderen dachten aan een gigantische vleeseter die Tyrannosaurus rex een dwerg zou doen lijken. In 1970 stelde een andere geleerde dat Deinocheirus een reusachtig luiaard-achtig wezen was dat aan de takken van gigantische bomen hing. Een meer acuraat idee was dat de dinosaurus behoorde tot de groep van de ornithomimosaurussen, alleseters met een snavel, die wat lijken op struisvogels.

Nu heeft een internationaal team onder leiding van de Zuid-Koreaan Lee Yuong-nam (kleine foto) echter het beeld van Deinocheirus bijgesteld. De geleerden hebben in Nature de ontdekking gemeld van twee, bijna volledige skeletten in Mongolië. Een van de schedels kon men eerst niet vinden, die bleek samen met enkele andere delen al verkocht door plunderaars, maar kon in Duitsland gerecupereerd worden. 

Dankzij de nieuwe vondsten konden de geleerden Deinocheirus voor het eerst nauwkeurig reconstrueren. Het blijkt inderdaad om een ornithomimosaurus te gaan, met een hoogte van meer dan 9 meter zelfs de grootste uit de groep die tot nu gevonden is.

Opvallend aan Deinocheirus is dat hij in het midden van zijn rug lange, platte stekels had die een soort bult of een zeil zullen gevormd hebben. Tot nu toe zijn er geen andere ornithomimosuarussen bekend met een dergelijk zeil, wel hebben totaal andere dinosaurussen als de Spinosaurus en de Ouranosaurus er een. Een dergelijk zeil kan de dieren geholpen hebben om hun temperatuur te regelen, andere geleerden denken dat het meer om een vlezige bult ging zoals bij een bison.

Deinocheirus stond op zijn achterpoten en had lange armen met klauwen. De dinosaurus had een lange tandloze snuit, die van onder breder werd en waarmee hij waarschijnlijk naar voedsel zocht op de bodem van rivieren. Vermoedelijk at hij vooral planten en kleine diertjes, al zijn er in de maaginhoud ook overblijfselen van vissen gevonden. Hij had een erg grote tong waarmee hij zuigkracht kon creëren om prooien naar binnen te zuigen.

Bij een van de fossielen werden ook meer dan duizend kleine gepolijste steentjes gevonden, gastrolieten of maagstenen die de dinosaurus opzettelijk ingeslikt zal hebben om het taaie plantenmateriaal te vermalen.

Volgens Yuong-nam Lee tonen de brede heupen en de massieve poten dat Deinocheirus slechts traag kon bewegen en waarschijnlijk rekende op zijn grootte om uit de klauwen te blijven van vleeseters.

Al bij al zal Deinocheirus er vreemd uitgezien hebben: een reusachtige kruising tusen een ooievaar en Jar Jar Binks uit Star Wars, met een eendensnavel een een bult op zijn rug, gigantische klauwen en mogelijk enkele plukjes pluimen.

"Sommige kinderen zullen deze dinosaurus weldra uitkiezen als hun favoriet", zei Thomas Holtz, een paleontoloog aan het Smithsonian Institution in Washington."En dat zullen kinderen zijn met een gevoel voor humor."