Dominante apen hebben ander brein dan volgzame types

De hersenen van dominante apen zien er anders uit dan die van soortgenoten die lager staan in de hiërarchie. Dat blijkt uit neurowetenschappelijk onderzoek. Mogelijk betekent dit dat primaten van nature voorbestemd kunnen zijn voor een dominante rol, of net niet. De verschillen in hersenontwikkeling zouden onze natuurlijke neiging tot leiderschap of volgzaamheid weerspiegelen.

Uit het onderzoek is gebleken dat een netwerk van bepaalde hersengebieden groter is bij dominante dieren, terwijl andere stukken in de hersenen van ondergeschikte apen net groter zijn. Neurowetenschappers zijn tot deze ontdekking gekomen na vergelijkingen van hersenscans bij 25 makaakapen, die reeds gevolgd werden voor ander wetenschappelijk onderzoek.

"We hebben de zones bestudeerd die instaan voor leergedrag, herinneringen en besluitvorming, samen met de veranderingen die zich in het brein voordoen wanneer een dier een van deze activiteiten onderneemt", aldus Dr. MaryAnn Noonan.

Pas wanneer de hersenactiviteit werd gekoppeld aan de sociale status van de dieren, kwamen de onderzoekers tot overduidelijke resultaten. Om die status te bepalen, werd het gedrag van het dier in kwestie bestudeerd, en gelinkt aan de gegevens over zijn hersenstructuur. "We waren door onze gevarieerde populatie enorm verrast door het resultaat, want toch zien we consistent hetzelfde beeld in de hersenen van onze proefdieren", klinkt het.

Wat maakt iemand een dominant type?

Bij apen die een hoge positie hebben in de hierarchie, zijn drie onderdelen van hun hersenen groter, nl. de amygdala, de hypothalamus en de raphe nucleus. Bij volgzame apen waren andere clusters in hun brein binnen het striatum meer ontwikkeld. Deze specifieke zones in de hersenen zijn cruciaal bij het inschatten van sociale situaties, en de betekenis van gebeurtenissen.

Dit onderzoek toont aan dat dominantie dus niet puur te maken heeft met fysieke kracht, of een groter brein, maar wel met de ontwikkeling van bepaalde delen in de hersenen. "Aan beide uiteinden van een hiërarchie heb je bepaalde vaardigheden nodig om succesvol te zijn, en voor die specifieke vaardigheden doe je vaker een beroep op bepaalde onderdelen in je hersenen", verklaarde de onderzoeker aan de BBC.

Is iemand dan "van nature uit" dominant of volgzaam?

Of die verschillen in de hersenen er zijn vanaf de geboorte, konden onderzoekers niet afleiden uit de resultaten. Het is ook mogelijk dat de iemands brein zich op een bepaalde manier ontwikkelt, net omdat we leven volgens bepaalde sociale status. Een combinatie van genen en opvoeding lijkt de meest aannemelijke verklaring.

Wat vertellen deze resultaten ons over andere primaten, zoals de mens? "De gebieden in de hersenen waarop dit onderzoek zich focust, doen bij mensen exact hetzelfde. Maar hiërarchie ligt in ons leven complexer dan in het dierenrijk. Wij proberen ons als mens altijd aan te passen aan verschillende rollen in verschillende situaties. Maar dat betekent niet dat mensen niet meer geschikt kunnen zijn voor een bepaalde rol."

Meest gelezen