Mannetjes nieuwe buideldiersoort sterven door te veel seks

De onderzoekers ontdekten de nieuwe soort door een 300-tal vallen te zetten met pindakaas en haver. Zodra onderzoeker Andrew Baker en zijn collega's Antechinus arktos zagen, wisten ze dat ze iets bijzonders hadden gevonden.

En dat bleek inderdaad zo te zijn. De buidelmuis, die op een muis lijkt maar geen knaagdier is en insecten en kleine gewervelden eet, bleek tot een nieuwe, nog onbekende soort te behoren. Antechinus arktos onderscheidt zich van de andere Antechinus-soorten door zijn zwarte staart en voetjes. DNA-onderzoek bevestigde dat het om een nieuwe soort gaat, en niet een ondersoort van Antechinus swainsonii. De ontdekking van de nieuwe soort is gepubliceerd in het vakblad Zootaxa.

De ontdekking van een nieuw zoogdier is bijzonder. Wereldwijd worden jaarlijks slechts enkele nieuwe soorten zoogdieren ontdekt. Veel van die zoogdieren gaan regelrecht op de rode lijst, omdat ze bedreigd worden. Dat geldt mogelijk ook voor Antechinus arktos, die enkel in de bergen voorkomt en mogelijk bedreigd wordt door de opwarming van de aarde.

Mannetjes en vrouwtjes uit het geslacht Antechinus hebben veel wisselende relaties en de mannetjes paren langdurig met veel vrouwtjes. De jongen van één vrouwtje hebben meestal meerdere vaders. Maar tijdens het paren stijgen de hoeveelheden stresshormonen op dramatische wijze, waardoor het lichaam van de vaders er simpelweg mee ophoudt. De mannetjes sterven allemaal nog voor hun jongen geboren worden, aldus Baker.

Doctor Diana Fisher van de University of Queensland beschrijft hoe de mannetjes steven: "De diertjes overdrijven om hun eigen genen te bevoordelen over die van hun concurrenten, en ze proberen zo hard zich voort te planten dat hun lichamen er mee ophouden. Wat ze doen is competitief paren, en dus paren ze erg lang, bij sommige soorten wel 12 tot 14 uur. Dat doen ze telkens weer opnieuw, opnieuw en opnieuw, ze zijn zeer promiscue. Ze hebben een paartijd die zeer intens is en zo'n twee weken duurt."

Volgens Fisher krijgen de mannetjes te maken met een doorlopende toename van stresshormonen, wat hen toelaat om gedurende lange tijd te blijven paren. Maar de onderzoekers stelden ook vast dat die extreme toevloed van stresshormonen er de oorzaak van is dat de lichaamsweefsels van de mannetjes "desintegreren". "Het is een beetje verontrustend om hen te zien sterven", zegt Fisher. "Hun pels valt uit, ze zien er erg ziek uit en wankelen in het rond, en soms krijgen ze gangreen-infecties omdat hun immuniteitssysteem gestopt is met werken."

De meeste zoogdieren, vogels, amfibieën en reptielen zijn iteropaar, van het Latijnse iterum, herhaald. Dat wil zeggen dat zij zich tijdens hun leven verschillende keren kunnen voortplanten. Ook veel vissen zijn iteropaar.

Enkele zoogdieren, zoals een aantal Antechinus-soorten, zijn semelpaar, van het Latijn semel, enkel, en ze planten zich slechts eenmaal in hun leven voort. De zalm is daar een voorbeeld van, zalmen planten slechts eenmaal voort en sterven daarna. Veel geleedpotigen, zoals insecten en spinnen zijn semelpaar.

Bij zoogdieren is semelpariteit een zeldzaamheid, die slechts bij vier geslachten voorkomt, namelijk bij Antechinus, Phascogale, Dasykaluta en Parantechinus. Dat zijn allemaal insectenetende buideldieren, waarvan de mannetjes zich een keer voortplanten en daarna sterven.