Aardappelactivisten: "Strafvordering bendevorming onontvankelijk"

De correctionele rechtbank van Dendermonde had vorig jaar de 11 leden van de FLM (Field Liberation Movement) veroordeeld tot celstraffen van drie tot zes maanden cel met uitstel. Ze worden vervolgd voor het bestormen van een aardappelveld met genetisch gemanipuleerde planten. Dat gebeurde in 2011 in Wetteren.

De activisten, onder wie KU Leuven-onderzoekster Barbara Van Dyck, kregen ook een geldboete van 550 euro, waarvan de helft effectief. Er moesten ook schadevergoedingen van ruim 20.000 euro betaald worden aan het onderzoeksconsortium.

De actievoerders gingen in beroep tegen die uitspraak. Op een eerste zitting van het hof van beroep in Gent in juni van dit jaar werd de zaak uitgesteld naar vandaag.

De verdediging vroeg het hof om de strafvordering onontvankelijk te verklaren, zodat de actievoerders geen straf zouden opgelegd krijgen. "Het gaat hier om de vrijheid van meningsuiting. Die moet niet noodzakelijk gebeuren op een manier die de overheid verkiest. Daden kunnen ook een uitdrukking van opinie zijn. Ook fysieke daden van bezetting worden aanvaard door het Europees hof als een meningsuiting."

De activisten van het FLM waren politieke activisten, aldus de verdediging. "Het gaat om een manifeste inbreuk tegen de vrijheid van meningsuiting. Politieke manifestanten mogen niet vervolgd worden op een strafrechtelijke manier. De dag na de feiten heeft hun grote politieke opposant echter officieel gemeld dat ze vervolgd zouden voor bendevorming. Hun grote politieke opposant, dat was (toemalig Vlaams minister-president) Kris Peeters."

De verdediging voerde verder aan dat de veldproef "manifest onwettig" was. "Er had geen veldproef mogen doorgaan en het uitvoeren ervan zonder vergunning is strafbaar. Dit was een daad van burgerlijke ongehoorzaamheid om zich te verzetten tegen een onwettige veldproef."

Eerder had de verdediging van de activisten haar vraag herhaald om videobeelden te laten afspelen en getuigen op te roepen. Het Openbaar Ministerie en de burgerlijke partij verzetten zich tegen het tonen van beelden en het horen van getuigen. "Dit dossier is volledig", stelde openbaar aanklager Pascale Clauw. "De eerste rechter heeft ook al duidelijk gesteld dat deze zaak geen forum is voor voorstanders of tegenstanders van ggo's."

Het hof oordeelde na een kort beraad dat de verdediging een selectie van de beelden mag tonen in de zittingszaal. De vraag om getuigen te horen over de gevaren van ggo's en de door de verdediging aangevoerde onwettigheid van het aardappelveld, werd afgewezen en bij de grond van de zaak gevoegd.

"Het gaat over het uittrekken van een aantal patatten, maar toch heeft men hier gedagvaard voor bendevorming. We vragen om getuigen te horen en beelden te tonen van wat er echt gebeurd is en voorafging aan de bestorming. Een aantal door ons geselecteerde beelden zal duidelijk aantonen dat wat er in een aantal pv's staat absoluut onjuist is. Geweldloosheid was de alfa en omega van deze actie", zei advocaat Mieke Van den Broeck.

"De beelden tonen aan dat er heel veel voorbereiding was om de actie geweldloos te doen verlopen", stellen de advocaten van het FLM (Field Liberation Movement).

Op eigen beelden van de actievoerders was te zien hoe er afspraken gemaakt werden met de deelnemers, zodat ze bijvoorbeeld de snelweg of de tramsporen in de buurt van het veld niet zouden blokkeren. De verdediging liet ook een fragment zien waar een van de verantwoordelijken voor de bestorming aan het woord komt. "Wij zullen dit geweldloos en traag doen. (..) Er zijn 60 bange politieagenten (..) we zullen niet provoceren", zei een van de initiatiefnemers.

De advocaten toonden ook beelden van de confrontatie met de politie, waarop geen geweld te zien was zoals op de televisiebeelden. "Onze beelden laten zien dat er van weerspannigheid en slagen aan agenten, zoals door één van onze cliënten zou gepleegd zijn, geen sprake is. Hij heeft enkel aan de mouw van een agent getrokken", stelt de verdediging.

"We zien pas beelden als hij meegenomen wordt door de politie. Wat is er daarvoor gebeurd?", vroeg kamervoorzitter Erik Van De Sijpe van het hof van beroep. "Er zijn geen beelden die een ander beeld scheppen of bewijzen geven van weerspannigheid", zo reageerde de advocaat van het FLM.

De advocaten van het consortium achter het ggo-proefveld vonden dat de veldbestormers hun boekje ver te buiten gegaan zijn.

Volgens de openbaar aanklager was het absoluut niet de bedoeling van de actievoerders om ludiek en geweldloos te protesteren. Ze zouden van bij het begin de bedoeling gehad hebben om het veld te vernielen en gingen daarbij "op militaire wijze" te werk, zo klonk het.

Na de pleidooien mogen alle partijen nog repliceren. Het openbaar ministerie en de burgerlijke partijen vroegen om dezelfde straf zoals die in eerste aanleg werd gegeven. Concreet waren dat celstraffen van drie tot zes maanden cel met uitstel. De activisten kregen ook een geldboete van 550 euro waarvan de helft effectief.

Het hof laat alle partijen vandaag nog pleiten en hoopt het arrest vanavond al in beraad te kunnen nemen. Wanneer er dan een uitspraak volgt, is niet bekend.

De activisten riskeren, net als in eerste aanleg, voorwaardelijke celstraffen van 3 tot 6 maanden.