Leidt de nieuwe Brusselse rijopleiding tot "rijbewijshoppen"?

Vroeger waren rijopleidingen een federale aangelegenheid, maar met het afsluiten van de zesde staatshervorming in 2014 is die bevoegdheid overgedragen aan de gewesten. Vlaanderen was de eerste regio om het rijexamen en de opleiding aan te passen. Op 1 juni 2017 gingen de nieuwe regels voor het rijbewijs in Vlaanderen al van kracht. In oktober wordt er nog wat aan gesleuteld.

Volgend jaar wordt ook de rijopleiding in Brussel grondig onder handen genomen. Er komen vier mogelijke trajecten, in plaats van twee nu. Een daarvan is wel erg opvallend: na amper 30 uur praktijklessen kan u via dat traject al een rijexamen afleggen. Een rijbewijs halen zonder eerst maanden met de bekende "L" op de achterruit rijden, het is ongezien in ons land en stuit dan ook op protest.

De Vlaamse Stichting voor de Verkeerskunde (VSV) vindt het schrappen van de proefperiode "geen goed signaal". Het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid (BIVV) hamert dan weer op het belang van gradueel leren, dat door verschillende onderzoeken is aangetoond. "De opleiding via de rijschool is wel goed, maar de ervaring die je opdoet in die dertig uur, kan nooit hetzelfde zijn als wanneer je negen maanden oefent", zegt verkeersveiligheidsexpert Tom Brijs (UHasselt) in De Standaard.

Mobiliteitsorganisatie Touring pleit voor een geharmoniseerd opleiding met de beste aspecten van de verschillende regionale opleidingen. "In Vlaanderen zit nog geen EHBO in de rijopleiding dus daar zit Brussel op het goede spoor", zegt Danny Smagghe aan onze redactie. Bij de korte rijopleiding heeft hij wel bedenkingen. "Dat lijkt ons iets te nipt. We moeten vermijden dat mensen met te weinig ervaring op de weg komen."

Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts (N-VA) betreurt de Brusselse beslissing. Hij benadrukt de onderzoeksresultaten dat oefenen in de praktijk het belangrijkste onderdeel is van de rijopleiding. "In Vlaanderen doen we alles om de lat hoger te leggen en te zorgen voor een betere rijopleiding. Brussel geeft nu het tegenovergestelde signaal en zet het rijbewijs in de solden", aldus Weyts.

De Vlaamse Mobiliteitsminister deelt zo de angst dat leerling-bestuurders naar Brussel trekken voor "rijbewijsshoppen". Vlamingen kunnen ook hun rijbewijs in Brussel halen. Het is een fenomeen waar mobiliteitsorganisatie Touring enkele maanden geleden nog voor heeft gewaarschuwd. Danny Smagghe van Touring herhaalt vandaag zijn waarschuwing van toen: "Het kan niet de bedoeling zijn dat Vlamingen in andere regio"s aan rijbewijstoerisme doen."

Het is een fenomeen dat nu al bestaat. Elias Vanoverschelde woont in Vlaanderen, maar wil in Brussel zijn rijbewijs halen. "De wetgeving in Vlaanderen is net strenger geworden, in Brussel is nu nog het oude systeem van kracht", zegt hij aan onze redactie. "Ik denk dat ik hierdoor een grotere slaagkans heb in Brussel."

Bij bevoegd Brussels staatssecretaris Bianca Debaets (CD&V) nuanceert men dat laatste. "Ik denk niet dat Vlamingen nu massaal naar Brussel zullen komen om hun rijbewijs te halen", zegt een woordvoerder aan VRT Nieuws. "Het is ook niet zo dat de lat lager wordt gelegd. Wie 30 uur in Brussel heeft gereden is vaak beter voorbereid dan wie maanden op rustige wegen heeft geoefend."

Pierre Migisha, woordvoerder van Debaets, vermoedt dat de kostprijs van het "snelle traject" leerling-bestuurders zal ontmoedigen om aan rijbewijstoerisme te doen in Brussel. Een snelle rijopleiding zal in Brussel namelijk zo'n 1.500 euro kosten. "Alleen wie het echt nodig heeft, bijvoorbeeld voor een job, zal voor de formule kiezen", zegt Migisha.

Staatssecretaris Debaets denkt ook dat mensen zullen ontmoedigd worden door het drukke verkeer in Brussel. Volgens haar trokken Brusselaars vroeger zelfs naar Asse om hun examen af te leggen en zo de drukte van de hoofdstad te ontwijken. "Het risico dat men hier komt 'shoppen' omdat men denkt dat het 'in solden' zou staan, lijkt ons met andere woorden extreem beperkt", aldus nog de staatssecretaris.