Oorzaak brand Innovation blijkt veel simpeler dan samenzwering van communisten

"De brand in de Innovation", het eerste wetenschappelijke boek over de brand in het legendarische Brusselse warenhuis Innovation (1967) dat zaterdag verschijnt, rekent af met de complottheorie als zou het drama een aanslag geweest zijn van communisten. De oorzaak blijkt veel simpeler: een vonk in een tl-lamp in de valse plafonds. Het boek van meer dan 450 bladzijden, met veel uniek fotomateriaal, is gebaseerd op de masterproef van historicus Siegfried Evens.

Voor het eerst kon op wetenschappelijke wijze het precieze aantal slachtoffers worden bepaald: 251 doden en 62 gewonden. Vele jaren bleef de dodentol onduidelijk, omdat lijken onherkenbaar verminkt waren en men destijds nog niet beschikte over de knowhow om lichaamsresten te identificeren via DNA-materiaal. In deze nieuwe publicatie wordt ook wetenschappelijk uitgelegd hoe de brand kon ontstaan, met name door een vonk van een tl-lamp die het gas tot ontploffing bracht dat zich had opgestapeld in de valse plafonds boven de afdeling kinderkleding van het grootwarenhuis.

Siegfried Evens kreeg van het gerecht en de brandweer volledige toegang tot de dossiers over een van de grootste rampen in de Belgische naoorlogse geschiedenis. Het boek maakt komaf met de hardnekkige mythe dat de ramp het gevolg was van een communistische samenzwering. "Die theorie, hoe plausibel ze misschien ook leek in die tijd van de Koude Oorlog, is nu volledig ontkracht", zegt Siegfried Evens.

Om van zijn wetenschappelijke scriptie ook een publieksboek te maken, ging Evens ook met een twintigtal overlevende getuigen en experts praten. "Het viel me op hoe verschillende van die mensen ook na 50 jaar nog lijden onder het trauma dat ze destijds - op jonge leeftijd - hadden opgelopen", aldus Evens.

De auteur schenkt ook veel aandacht aan de impact op de Belgische samenleving en politiek. "Zowel voor brandbestrijding als voor brandpreventie zorgde die ramp voor een totale ommekeer", aldus de historicus. "Door de brand van de Innovation werd toen in ijltempo een massa aan koninklijke besluiten en wetten uitgerold." Daarnaast was er ook de impact op de Innovationwinkelketen zelf en op de shoppingwijk in de Nieuwstraat, ook die aspecten worden uitvoerig behandeld.

Auteur ondervond aan den lijve wat het noodlot kan betekenen

Toen Siegfried Evens op zaterdagmiddag 18 februari van dit jaar voor dit boek een overlevende van de brand in de Innovation ging interviewen in Brussel, zat hij op de trein die kort na het wegrijden uit het station van Leuven ontspoorde. Bij dat spoorongeval kwam een jongeman om het leven. Siegfried Evens zelf kwam ervan af met wat blauwe plekken en het script van zijn boek dwarrelde door een omgevallen treincoupé. Hij weet intussen uit eigen ervaring hoe het noodlot je van het ene moment op het andere in een rampzalige situatie kan brengen.

"De brand in de Innovation" van Siegfried Evens verschijnt bij Uitgeverij Witsand. Begin juni komt er ook een Franse versie van het boek uit.

Meest gelezen