Op zoek naar het witte goud van Haren

Ik ben in Haren uitgenodigd door de organisator van het tweedaagse “Witloof! Harens goud”-festival, Philippe Debroe. De vroegere dorpskern met een kerk in het midden en hooguit enkele straten errond, is er in al zijn glorie bewaard. Die kern was vroeger, zo laat ik me vertellen, omringd door vele velden. Zo ver het oog reikte. En net daar werd het Harense “witte goud” ontgonnen, om vervolgens tot ver in het buitenland te worden geëxporteerd.

Debroe neemt me mee naar het huis van Julien, een oude witloofboer die ik “zeker eens moet ontmoeten”. Pas enkele minuten nadat we hebben aangebeld, gaat de deur open. “Ge hebt chance, ik ging net den hof in”, lacht Julien.

Julien woont nog altijd in zijn ouderlijke huis. “Ik heb nooit iets anders gekend”, vertelt hij. Zoals vele boerenzonen in die tijd, moest Julien al van jongs af aan meehelpen in het witloofbedrijfje van zijn ouders. “Toen ik 14 jaar was, moest ik zelfs van school af. Toen ging dat zo, ook al was je een goede leerling.” Vanaf dan volgden dagen van hard labeur: van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat was Julien buiten op het veld. “Als het markt was, toch zo’n drie tot vier keer per week, moesten we zelfs om twee uur ‘s nachts opstaan.”

Julien trekt andere schoenen aan en leidt me naar zijn erf. Hij wijst me er op twee “hoopjes”. Het zijn twee hoopjes aarde, die verscholen liggen onder een plastieken folie, een houten krat en een grote ijzeren pot. Met de spade graaft hij meteen wat van zijn “witte goud”op.

“Weet je hoe het Harense witloof smaakt?”, vraagt hij. Nog voor ik een antwoord kan geven, gaat hij door de knieën om een witloof uit de grond te trekken. “Proef maar en let op typische zoete smaak dat het Harense witloof heeft.”

De witloofindustrie in Haren is vandaag de dag niet meer wat het ooit is geweest. Er is nog maar één boer die zich aan de traditionele grondwitloofteelt waagt. De iets oudere boeren -onder wie ook Julien-, “langen” (zoals “oogsten” onder de witloofboeren wordt genoemd) alleen nog voor eigen gebruik.

Dat de tijd heel wat sporen van de rijke en fascinerende geschiedenis van Haren heeft uitgewist, is ook erfgoedvereniging Sputnik niet ontgaan. Met het “Witloof! Harens goud”-festival wil men het erfgoed van Haren op een “feestelijke manier” tentoonstellen. Op verschillende plekken langs een parcours zal de geschiedenis van de Harense grondwitloofteelt worden belicht. En moest u het zich afvragen: er wordt ook geproefd!

Het parcours vertrekt vanuit de loods van witloofhandel De Schouwer. Het familiebedrijf werd in 1927 opgericht door Louis De Schouwer en is nu in handen van zijn kleindochter Griet. Het veld van de jonge witloofboer Erik Roggeman is de volgende stop. Hij zet, als enige, de oude traditie van de arbeidsintensieve grondwitloofteelt in Haren verder. De derde en vierde stop zijn ten slotte een pittoresk huisje uit 1960 en het wijkhuis van Haren. In het huisje wordt een fototentoonstelling getoond, waar ook boer Julien wordt geportretteerd, en in het wijkhuis wordt het oude alaam uitgestald. In het café boven het wijkhuis (of in de tuin in geval van goed weer) volgt een smakelijke afsluiter: in een foodtruck worden verschillende witloofgerechtjes bereid.

Meer info vindt u op de website van vzw Sputnik.

Wie het volledige programma van Erfgoeddag wil bekijken, kan daarvoor terecht op de website van de organisatie.