Antwerpen wil af van "imagoverlagende" winkels

Op dit moment is een vergunning voor een horecazaak of winkel in Antwerpen nog gratis. In de meeste gevallen blijft dat ook zo, bijvoorbeeld voor kledingwinkels of koffiebars, maar zaken die de stad een slecht imago dreigen te bezorgen, moeten vanaf januari wel boeten.

Een omzendbrief uit 2011 laat toe dat een stad dergelijke bedragen oplegt voor het verlenen van een uitbatersvergunning. Antwerpen legt meteen de maximaal toegestane bedragen op. Vorig jaar telde Antwerpen 363 zaken die aan de "imagoverlagende" beschrijving voldoen.

“We hebben niks tegen nachtwinkels of de andere zaken. Maar in sommige delen van de stad is er een te grote concentratie", zegt de schepen voor Middenstand, Koen Kennis (N-VA) in Gazet van Antwerpen. "Uit metingen van Antwerpse winkelstraten blijkt dat ze een negatief effect hebben op de commerciële leefbaarheid en uitstraling van een winkelgebied. Zeker als het er te veel zijn."

“De uitbating van deze zaken gaat ook vaak gepaard met verstoring van de openbare orde en met overlast. Daardoor moet de stad extra middelen en mensen inzetten om de orde te handhaven. Dat kost op jaarbasis een hoop geld. Ook dat is een reden waarom we deze belasting invoeren”, aldus Kennis, die toegeeft dat hij liever van de winkels af is. “Het is inderdaad de bedoeling dat wij zo weinig mogelijk van die belasting moeten innen en dus minder winkels in de stad te hebben”, zegt hij aan onze redactie.

De winkeluitbaters voelen zich geviseerd. “De stress die we tegenwoordig moeten verdragen, is enorm. Ik krijg sterk het gevoel dat het stadsbestuur ons liever kwijt dan rijk is. Voor overlast hebben we de politie hier nooit nodig”, zegt Asad Khan, eigenaar van drie Antwerpse nachtwinkels, in de krant.

Khan geeft toe dat bepaalde nachtwinkels wel degelijk voor bepaalde overlast zorgen. “Maar het is belachelijk om daar alle eigenaarts voor te laten opdraaien. Men kan makkelijk een onderscheid maken tussen de goede en de slechte zaken.”

Antwerpen staat niet alleen met de maatregel. Onder meer Leuven en Aalst voerden eerder al een belasting op nachtwinkels in, net als Gent. "Wij hebben al een belasting op nacht- en belwinkels", vertelt de Gentse schepen van Middenstand Christophe Peeters (Open VLD). Net als in Antwerpen wordt het jaarlijkse maximumbedrag van 1.500 euro geheven. Van een opstartbelasting voor nachtwinkels is dan weer geen sprake.

"We hebben ook al jaren een vestigingsbeleid voor nachtwinkels", zegt Peeters. "Er mag geen nieuwe nachtwinkel komen als er binnen een straal van 500 meter al een andere is." Maar dat betekent niet dat Gent van zijn nachtwinkels af wil. "Nachtwinkels hebben hun functie, zeker in een studentenstad als Gent. Maar problemen als zwerfvuil moeten we wel aanpakken."

Voorlopig moeten gokkantoren in Gent nog geen extra belasting betalen, maar Peeters geeft toe dat er aan een plan in die richting gewerkt wordt. "Al is een belasting niet de enige oplossing. Als die gokkantoren problemen veroorzaken, moeten we daar tegen optreden", klinkt het.

Ook Dilbeek heeft die gelijkaardige belasting een jaar geleden al ingevoerd. Er waren toen 5 nachtwinkels in de gemeente, en sinds dan zijn er geen meer bijgekomen. Wie nu een nachtwinkel op Dilbeeks grondgebied wil openen, moet 6.500 euro startbelasting betalen en een jaarlijkse belasting van 1.500 euro. Binnen een straal van 1 km van bestaande winkels mag ook geen nieuwe nachtwinkel meer worden geopend.

Antwerps gemeenteraadslid en voormalig voorzitter van Groen Wouter Van Besien is het absoluut niet eens met de invoering van een extra belasting. Hij is van mening dat een taks zijn doel voorbij schiet.

"Het stadsbestuur heeft geen probleem met overlast, als er maar voor betaald wordt", zegt hij in een persbericht. "Bovendien worden gokzaken en seksshops gelijkgesteld met nachtwinkels. Dat is vreemd."

Volgens Van Besien moet de stad meer inzetten op kwaliteitscontrole. "Sommige nachtwinkels bieden te weinig kwaliteit. Dat moet absoluut een focus zijn van het stadsbestuur. Zo gaan de rotte appels eruit en geef je kansen aan ondernemers met het hart op de juiste plaats", verduidelijkt Van Besien, die er ook op wijst dat nachtwinkels vaak worden uitgebaat door "etnische minderheden, die het heft in eigen handen nemen en zin voor ondernemerschap tonen".