"N-VA geeft gas en remt, PS dreigt met Plan B"

Uit de theoretische denkoefening is gebleken dat een splitsing perfect mogelijk is. Veel landen zijn na WOII ontstaan door een splitsing, zoals Tsjechië en Slovakije bijvoorbeeld. Maar de splitsing van ons land zou wel een zeer langdurig en ingewikkeld proces worden. Elke deskundige komt voor zijn vakterrein tot dezelfde conclusie: er zal moeten worden onderhandeld over de boedelscheiding. En politici zullen dan hetzelfde talent moeten gebruiken om ons land bijeen te houden als om ons land te splitsen.

In een debat na de Panorama-uitzending trekt Open VLD-voorzitter Alexander De Croo (foto) meteen de lijn met de huidige onderhandelingen. Hij vindt dat de N-VA een ambigue houding aanneemt over het "Plan B" en dat bemoeilijkt de onderhandelingen.

"Ik zie in deze onderhandelingen een N-VA die terzelfder tijd gas geeft en terzelfder tijd remt. Dat is het fundamentele probleem van deze onderhandelingen", zegt De Croo. De ene wil het "Plan B" maar die menen het eigenlijk niet, dat is de PS. En er is één die het niet meer durft zeggen, maar het wel nog in zijn achterhoofd heeft (N-VA, red.). Daarom liggen deze onderhandelingen stil, daarom zijn alle landen om ons heen in beweging en wij staan stil."

Jan Jambon (foto) van de N-VA verdedigt zijn partij. "We stellen vast dat het bijzonder moeilijk is en dat je maanden rond de tafel zit om millimeter per millimeter vooruit te gaan. We hebben een voorstel voor een compromis op tafel gelegd om tot een akkoord te komen. Daarin zaten ook moeilijke punten voor onze partij. maar we zijn wel de enige partij die al een voorstel op tafel heeft gelegd."

In een apart debat benadrukken de Franstaligen dat ze geen "Plan B" willen, maar een grondige staatshervorming. Jambon is niet onder de indruk. "De kip mag kakelen, maar op een bepaald moment moet die eieren beginnen te leggen. Morgen en de volgende dagen zullen we zien of de Franstaligen de daad bij het woord voeren."

Wouter Beke, interim-voorzitter van CD&V, treedt Jambon bij. "De voorbije maanden zijn bijzonder moeilijk geweest, de voorbije drie jaar zijn moeilijk geweest om tot communautaire akkoorden te komen, maar het is de enige mogelijke weg. Het alternatief "Plan B" is nog moelijker."

Beke vindt ook dat de Franstaligen nu over de brug moeten komen. "Het gaat niet om de staatshervorming alleen, maar het kadert in een breder debat over de arbeidsmarkt en responsabilisering."

SP.A-voorzitster Caroline Gennez (foto) ziet in de huidige onderhandelingen nog veel knopen liggen bij de huidige onderhandelingen, "niet in het minst financiële knopen". "En omdat de finaliteit niet voor iedereen dezelfde is. Voor ons moet de zesde staatshervorming een grote staatshervorming zijn met de overdracht van heel wat bevoegdheden, vooral op vlak van werkgelegenheid, maar ook een staatshervorming die de federale staat versterkt."

Gennez schuift de schuld van de huidige stilstand in de onderhandelingen in de schoenen van de N-VA. Rechtstreeks gericht aan Jan Jambon zegt ze dat de N-VA niet wil onderhandelen omdat "u gelooft in een evaporatie, een verdampen van België en u wil niks doen wat dat in de weg staat."

Over de vraag of een "Plan B" mogelijk en/of wenselijk is, verschillen de meningen sterk. De ene benadrukt dat het proces "generaties lang zal duren", de andere zegt dat "het "Plan B" gemakkelijker zal zijn omdat het einddoel bekend is". CD&V, SP.A, Groen! en Open VLD zijn daarbij de eerste mening toegedaan, de N-VA, Lijst Dedecker en Vlaams Belang de tweede mening.

"België is een oude auto die in de garage staat", zegt Gerolf Annemans (Vlaams Belang), "en ik wil niet blijven voortknoeien met een oude auto, ik ga een nieuwe auto kopen." Volgens Annemans is het "Plan B" theoretisch mogelijk en ook wenselijk. Brussel hoort dan bij een onafhankelijk Vlaanderen omdat het grondgebied ook in Vlaanderen ligt.

Volgens Groen!-voorzitter Wouter Van Besien (foto) kan de nieuwe auto niet rijden, omdat er geen goed scenario is voor Brussel. "De Brusselaars zullen niet zomaar zeggen: we zullen een deel van Vlaanderen zijn en ze gaan ook niet zeggen: we zullen een deel van Wallonië zijn." Daarnaast is er het probleem van de sociale zekerheid, stelt Van Besien. "Ik ben niet zeker dat Vlaanderen het beter zal doen, want er zijn ook problemen bij de dingen die Vlaanderen nu al organiseert: de kinderopvang, de gehandicaptenzorg ed."

Lode Vereeck van Lijst Dedecker zegt een tussenpositie in te nemen tussen een scheiding of huwelijksconsultatie en stelt een LAT-relatie voor. "We doen alles in het dagelijkse leven apart, zoals economie, justitie, mobiliteit, en alles waarmee we naar buiten willen treden, doen we samen, namelijk onze diplomatieke relaties maar ook Brussel." Voor Brussel stelt Vereeck een "co-ouderschap" voor. "Dat is achterhaald in de reportage", reageert Caroline Gennez (SP.A). Alle andere partijen vinden het ook een slecht idee.