Politieke partijen krijgen 70 miljoen aan financiering: "Abnormaal veel, niet gezond"

70 miljoen euro: dat is het bedrag dat alle politieke partijen in ons land samen aan zichzelf uitkeren. "Dat is abnormaal veel en geen gezonde situatie", stellen socioloog Luc Huyse en politicoloog Bart Maddens in "Terzake". Maar het is zeer de vraag of de politici het systeem van zelfbediening zullen aanpakken.

De overheidsfinanciering voor politieke partijen is officieel en strikt geregeld in ons land. De redenering achter het systeem: politieke partijen behoeden voor omkoping door bedrijven. "Begin jaren 90 heeft men beslist om de geldkraan vanuit bedrijven dicht te draaien en ter compensatie daarvoor heeft men de overheidsfinanciering enorm doen toenemen", legt politicoloog Bart Maddens uit. "Ze voelden de bui van schandalen zoals Agusta namelijk al hangen en probeerden zich zo tegen zichzelf te beschermen."

Maar die partijen krijgen wel heel veel geld. Geld dat komt vanuit de federale kas, de regionale parlementen en de provincies. In totaal 70 miljoen euro. "We zijn - op Spanje na - de kampioen in Europa. Je kunt zeggen dat de Belgische politieke partijen abnormaal veel overheidsmiddelen krijgen", aldus Maddens. Ter vergelijking: in Nederland krijgen alle partijen samen 16,2 miljoen euro. Bijna 4 miljoen gaat daar naar de grootste partij VVD. Bij ons krijgt de N-VA de grootste dotatie: 13,4 miljoen euro.

"Systeem van zelfbediening weegt op de democratie"

Het geld gebruiken de politieke partijen voor hun eigen organisatie (denk aan personeel) en voor communicatie en partij-evenementen. Socioloog Luc Huyse - die de politiek al jaren volgt - vindt het hele systeem evenwel zorgwekkend en noemt het een "infuus" waar de politieke partijen aan hangen.

"Het systeem van zelfbediening nodigt niet uit tot creativiteit en innovatie. Dat weegt op de democratie. Ook jonge beloftevolle politici worden heel snel in de richting geduwd van "We hebben dat nodig en we moeten daar niet over praten". In die zin kan je zeggen dat er ook een soort omerta rond is."

Burgers krijgen de afgelopen jaren vaak te horen dat het met minder moet. "Het is evident geen gezonde situatie als de burgers moeten besparen terwijl de politieke partijen niet besparen." Professor Huyse noemt het "een dubbele moraal". "Men predikt soberheid, maar zelf een vermageringskuur zit er niet in."

Geen strijdpunt voor partijen

Volgens politicoloog Maddens geven de meeste partijen wel schoorvoetend toe dat het met minder mag. "Maar ze maken er geen strijdpunt van. De N-VA heeft er - zeker toen ze nog in de oppositie zat - wel altijd voor gepleit om de overheidsmiddelen te doen dalen. Maar die partij zwemt in het geld en kan zich dat het meeste permitteren natuurlijk."

Het thema van partijfinanciering staat momenteel - na het hele schandaal rond Publifin - wel op de agenda van de parlementaire werkgroep die zich moet buigen over de zeden en gewoonten in de politiek. Maar de partijfinanciering blijkt een heikel onderwerp te blijven. Benieuwd dus of en wanneer de werkgroep met voorstellen zal komen.

Bekijk de reportage in "Terzake"

Meest gelezen