"Ja, we kunnen de sociale zekerheid betaalbaar houden"

Maggie De Block (Open VLD) heeft zich bij haar openingscollege aan de UGent ver van elke mogelijke controverse gehouden. Ze hamerde in een feitelijk betoog op het belang van jobcreatie, om de sociale zekerheid betaalbaar te houden. Over de moeilijke begrotingscontrole deed ze er - op een korte slotpassage na - het zwijgen toe, al liet ze wel vallen dat Open VLD vasthoudt aan een begrotingsevenwicht in 2018.
Nicolas Maeterlinck

Het college van De Block start met een actie van Comac, de jongerenbeweging van de PVDA. Met de boodschap "Bestrijd de ziekte, niet de zieken" op een spandoek ijveren ze voor een behoud van de uitkeringen voor langdurig zieken. Minister De Block krijgt symbolisch een ziektebriefje met hun strijdpunten toegestopt, waar ze later in haar betoog nog op terugkomt.

Daarop mag publieksopwarmer Sven De Leijer de sfeer in de aula zien te krijgen. Rector Anne De Paepe looft dan weer de mooie traditie van het politieke openingscollege. "Het gaat ons niet om vluchtig nieuws, een sappige oneliner op Twitter, of de passage van een BV. Met dit openingscollege willen we recht doen aan de identiteit van onze universiteit: de UGent is een maatschappelijk geëngageerde en pluralistische universiteit die studenten kritisch wil leren denken. Minister De Block beheert misschien niet de meest mediagenieke domeinen, maar wel degenen die belangrijk zijn voor de toekomst van onze samenleving."

Waarom De Block?

Vlak voor de start van het college licht professor politicologie Carl Devos zijn keuze voor De Block toe, die hij zo betrouwbaar als een atoomklok noemt. "Het is een eer en genoegen om de populairste politica van het land, over alle grenzen heen, vandaag te gast te hebben. Maar dat is niet de reden voor haar aanwezigheid. Minister De Block blijft te allen tijde gewoon Maggie, zonder afbreuk te doen aan haar deskundigheid", aldus Devos. "Ze speelt bovendien een belangrijke rol bij de organisatie van onze sociale zekerheid. Maggie, vergeef het ons, maar we zijn daar ongerust over."

Devos benadrukt ook dat hij met dit college niet kiest voor mediageniek spektakel. "Leg deze jonge mensen uit hoe we volgens u een begrotingsevenwicht in 2018 kunnen realiseren, zonder belastingverhoging of aan de sociale zekerheid te raken."

Sociale zekerheid

De Block begint wat schuchter aan haar betoog over de sociale zekerheid. Met handen en voeten én concrete cijfers legt ze uit hoe de sociale bescherming in ons land in elkaar zit. "De sociale zekerheid kost ons 97 miljard euro per jaar. Dat is moeilijk uit te drukken in aantal pintjes", klinkt het laconiek. "Ter vergelijking: justitie heeft voor 2017 een budget van 2 miljard. Nu weten jullie in welke arena we spelen."

Om de sociale zekerheid betaalbaar te houden hamert De Block op drie factoren. "We moeten een economische onderbouw creëren die sterk genoeg is om ons sociaal model te dragen. Want je kan geen sociaal paradijs bouwen op een economisch kerkhof", zegt ze. "De regering neemt maatregelen om sterk genoeg te staan. Daarnaast moeten we slim hervormen, stapsgewijs en positief. En ten slotte moeten we gericht besparen. Niet met de botte bijl, want dan overleeft geen enkele patiënt", klinkt het. "Maar niets doen, is helaas geen optie. We moeten meer leren doen met minder."

"Er komen jobs bij"

De Block gaat ook even in op de impact van de taxshift en benadrukt het belang van jobcreatie. In dat opzicht raakt ze ook het massale jobverlies van de voorbije weken - onder meer bij Caterpillar - aan.

"Jobcreatie is een verhaal van plussen en minnen, maar ik garandeer dat de tewerkstelling de komende jaren zal stijgen", zegt ze. "We mogen die sluitingen niet minimaliseren, maar we moeten beseffen dat we een goed vangnet hebben om mensen op te vangen en weer aan het werk te krijgen."

Hervorming van de volksgezondheid

De minister van Volksgezondheid besteedt ook een uitgebreide passage aan de concrete impact van haar bevoegdheden. Ze komt terug op de actie van Comac, aan het begin van haar hoorcollege. "Studenten worden geacht om kritisch te zijn. Als het gaat over de terugkeer van langdurig zieken naar de werkvloer dan willen we voluit gaan voor reïntegratie. Maar het gaat uiteraard niet over de zwaar zieken, zoals kankerpatiënten, waarvan sprake."

De Block raakt ook de besparingen binnen haar departement aan ("want de beste besparingen zijn die op de structuren") en ze vertelt - zichtbaar trots - over haar plan e-gezondheid. Elke Belg moet tegen eind 2018 een elektronisch patiëntendossier hebben. Ze verliest zich even in een technische uitleg over de farmaceutische industrie en het belang van onderzoek en innovatie.

En de begroting?

In tegenstelling tot het college van Bart De Wever vorig jaar mist De Block wat vuurwerk. Aan het einde van haar betoog raakt ze even de moeilijke begrotingscontrole aan. "Een plan is nooit hetzelfde als de realiteit. Er is daarbij een fundamenteel verschil tussen een jurist, die vooral de moeilijkheden ziet, en een geneesheer die tracht om oplossingen te vinden."

Afsluiten doet De Block met een liberale boutade. "U vraagt zich misschien af hoe ik mij in deze tijden recht houd, en hoe ik 4 miljard euro ga vinden? Wel: optimism is a moral duty."

Tijdens de slotvragen in de aula benadrukt De Block dat haar partij vasthoudt aan een begrotingsevenwicht in 2018. "We moeten op zoek naar een compromis dat voor alle partijen aanvaardbaar is, ook voor de mijne. Dat is niet de makkelijkste keuze, maar wel een moedige."

Meest gelezen