"Gemeenteraad A'pen kan Eandisdeal goedkeuren ondanks kritiek Inspectie Financiën"

Op 3 oktober moeten de 230 gemeenten die aandeelhouder zijn van Eandis zich uitspreken over twee belangrijke zaken. Enerzijds moeten zij beslissen of de zeven intercommunale distributienetbeheerders die zich momenteel groeperen onder Eandis, kunnen fuseren tot Eandis Assets. Daarnaast moeten de gemeenten ook al dan niet hun groen licht geven voor de instap van het omstreden Chinese bedrijf SGID in Eandis. De Chinezen zijn bereid om 830 miljoen euro neer te leggen voor 14 procent van de aandelen.

De voorbije dagen is steeds meer kritiek gekomen op de deal. En nu blijkt dat ook de dienst Inspectie Financiën van de stad Antwerpen belangrijke vraagtekens plaatst. Zo dreigen de Chinezen te veel invloed te krijgen. "De invloed lijkt in eerste instantie beperkt, maar door het toekennen van uitstaprechten kan State Grid operationeel echter een substantiële invloed uitoefenen", citeert MO* dat het advies kon inkijken. Die grote invloed zou zelfs mogelijk onwettelijk kunnen zijn.

De Inspectie relativeert ook de prijs die de Chinezen veil hebben, omdat de commerciële premie die SGID betaalt "aan verwatering bloot staat". Dat komt omdat elk jaar dat State Grid na 2025 aandeelhouder blijft, het één procent van die premie terugkrijgt. "Indien de overeenkomst na 2047 zou verlengd worden en deze afspraak behouden zou blijven, verwerft de private partner een steeds groter procentueel deel in de commerciële premie zonder enige maximumgrens".

Nog los van de deal met het Chinese staatsbedrijf, haalt de Inspectie Financiën ook een opschortende voorwaarde boven die de Antwerpse gemeenteraad heeft geformuleerd rond de fusie tussen de zeven aparte netbeheerders. Antwerpen wil namelijk zijn aparte - en zeer lage - tarief kunnen behouden. Ook dat wordt mogelijk problematisch. "En zonder fusie, geen deal met de Chinezen", luidt het in het advies.

Dat net de Inspectie Financiën van Antwerpen bezorgdheden heeft rond Eandis, is enigszins opvallend. Het is onder anderen Koen Kennis, N-VA-schepen van Financiën in Antwerpen, die als ondervoorzitter van de raad van bestuur van Eandis de deal heeft onderhandeld.

"Maar het advies van de Inspectie is hoegenaamd niet ongunstig", vertelt een bron binnen het Antwerpse bestuur aan onze redactie. "Er zijn inderdaad wel belangrijke opmerkingen geformuleerd. Maar dat de Chinezen door de uitstapregeling te veel invloed zouden krijgen, is bijvoorbeeld relatief. Aan zo'n uitstap hangen financiële consequenties voor hen. Op basis van het advies van de Inspectie kan de Antwerpse gemeenteraad de deal rond Eandis in elk geval goedkeuren."

Volgende maandag staat het onderwerp op de agenda van de Antwerpse gemeenteraad.  Bij meerderheidspartij CD&V klinkt het alvast dat het lagere tarief voor Antwerpen "altijd een belangrijke bezorgdheid is geweest", en ook Open VLD stelt zich vragen.

In de Antwerpse gemeente Kontich heeft de gemeenteraad de deal rond Eandis alvast met een brede meerderheid verworpen. "Dorpslijst Sander vreesde dat de Chinese partner te veel macht zou krijgen", zegt schepen van Financiën Pieter Defoort. "Wij bij N-VA zagen daar geen graten in, maar we vinden wel dat de andere mogelijkheden niet voldoende bekeken zijn, zoals een beursgang."

De "neen" uit Kontich staat evenwel niet sterk tegen een eventuele "ja" uit de grote stad Antwerpen. Bovendien hebben heel wat andere gemeenteraden wel al hun goedkeuring gegeven. "Maar je voelt toch dat er nog heel wat twijfel heerst", aldus schepen Defoort van Kontich.

Dat ook Gent - de grootste aandeelhouder van Eandis - op de rem gaat staan en een uitstel van de vergadering van 3 oktober wil, kan de betrokken partners doen nadenken over de deal, klinkt het. "Zo zouden een aantal punten van de overeenkomst nog kunnen worden aangepast. Er kan nog wat bewegen", stelt Defoort. Al ving Gent vanmiddag bot na een overleg met de grote Vlaamse steden om de zaak uit te stellen. Onder meer Antwerpen bleef weg van dat overleg.