Demir: "Kiezen tussen Belgische of Turkse nationaliteit"

Zuhal Demir heeft tot twee weken na de mislukte staatsgreep in Turkije gewacht om haar mening te uiten. Maar in Het Belang van Limburg en bij Radio 2 Limburg spreekt ze nu harde taal. Ze zegt dat ze de situatie eerst wat heeft afgewacht en eerst niets wilde zeggen omdat het over buitenlandse politiek ging.

“Maar als het regent in Turkije, druppelt het in Limburg. Dat hebben we gezien met de rellen in Beringen. Dan denk ik dat je als Limburgse politica niet anders kan - want ik ben ook een rolmodel - dan te zeggen dat we de problemen in Turkije hier niet in Limburg, op straat, mogen uitvechten.”

De staatsgreep zelf noemt ze “uiteraard antidemocratisch”. Maar de reactie van president Erdogan - duizenden rechters en ambtenaren ontslaan, en kranten sluiten - noemt ze evenmin een toonbeeld van democratie.

Het is vooral in haar reactie op de steun die Erdogan van Turken in België krijgt dat Demir fel is. “Ik kan alleen maar vaststellen dat de integratie geflopt is”, is haar harde conclusie. Daarbij wil ze het niet hebben over de eerste generatie Turken, die als gastarbeiders naar België werden gehaald, maar wel over de tweede en derde generatie die hier geboren zijn en automatisch zowel de Turkse als de Belgische nationaliteit hebben.

“Ik heb zelf ook nog de dubbele nationaliteit. Daar word je nu mee geboren, je kan niet eens kiezen”, klaagt Demir. Van die dubbele nationaliteit wil Demir dus af. “Ik denk dat je een keuze moet maken, zoals in Duitsland. Daar moet je op je 23e de keuze maken: word ik Duitser of blijf ik Turk, of een andere nationaliteit. Ik denk dat dit als voordeel heeft dat we de problemen - en dat is mijn grootste bezorgdheid - die er zijn in het buitenland hier niet importeren.”

“Je ziet nu dat de tweede en de derde generatie Belgische onderdanen zijn, maar door het moederland worden zij door die dubbele nationaliteit nog altijd beschouwd als gastarbeider.” Omdat die Turkse Belgen de facto geen gastarbeiders meer zijn, wil Demir ook de oude verdragen met Turkije en Marokko stopzetten, die er voor zorgen dat Turken en Marokkanen in België een uitkering kunnen krijgen op basis van rechten die ze buiten België hebben opgebouwd.

Een concreet wetsvoorstel om de dubbele nationaliteit aan te pakken heeft Demir niet klaar. Ze wil eerst het debat starten in het parlement en de verschillende standpunten van de partijen bekijken.

SP.A wil alvast het debat voeren. Dat heeft voorzitter John Crombez gezegd.  "Maar er zijn een pak bijkomende vragen die daarbij moeten worden gesteld", stelt hij. "Het gaat evengoed om de gevolgen, de rechten en andere implicaties. Want enkel het afnemen van de dubbele nationaliteit is geen oplossing op zich."

Het probleem is ook niet te herleiden tot één bepaalde dubbele nationaliteit, vindt SP.A. "Tegelijk vragen we ook dat het debat over discriminatie in Vlaanderen ten gronde gestart wordt. Er wordt door mevrouw Demir terecht aangehaald dat het onder meer gaat om verbondenheid en betrokkenheid, dat betekent dat het debat over drempels tot en met uitsluiting voor Vlamingen met een andere achtergrond even grondig moet worden gevoerd."

CD&V-voorzitter Wouter Beke benadrukt dat men goed moet nadenken over wat men wil. "Twee weken geleden kondigde de N-VA nog aan dat de partij gemakkelijker de Belgische nationaliteit wil afnemen van veroordeelde terroristen. Dat kunnen we begrijpen. Maar als je de dubbele nationaliteit afvoert, dan zijn zulke mensen allemaal Belgen en kan je hen niet terugsturen."

Beke vindt het verder logisch dat iemand slechts één nationaliteit heeft. "De keuze voor een nieuwe nationaliteit is een positieve keuze. Wie die maakt, aanvaardt ook een aantal consequenties. Het is een teken van integratie en van gehechtheid aan je land. Vanuit die optiek lijkt het ons logisch dat iemand slechts één nationaliteit heeft."

De praktijk is echter minder evident, stelt de voorzitter. Er zijn immers landen, zoals Marokko, Syrië of Turkije, die niet toestaan dat mensen die van daar komen hun nationaliteit opgeven. Ook die landen zouden dus hun wetgeving moeten aanpassen. Daarnaast hebben ook veel Belgen die in het buitenland verblijven de dubbele nationaliteit, brengt Beke in herinnering.