Kiezers N-VA, Open VLD en CD&V alsmaar meer inwisselbaar

Het electoraat van de huidige Vlaamse meerderheidspartijen vertoont alsmaar meer gelijkenissen. Dat blijkt uit een onderzoek van IPSO-KULeuven dat is uitgevoerd na de verkiezingen van vorig jaar. Het onderzoek bevestigt als het ware de resultaten van de stembusgang: de strategie van de N-VA om het sociaal-economische naar voren te schuiven en minder de nadruk te leggen op het communautaire, heeft de partij succesvol omgeturnd tot een centrumrechtse volkspartij.

"Verandering voor Vooruitgang": de slogan voor de kiescampagne van de N-VA heeft zijn vruchten afgeworpen en is bijzonder succesvol gebleken. De kieszege van vorig jaar wordt bevestigd door het onderzoek. Hét motief bij uitstek van de N-VA kiezers blijkt politieke verandering te zijn geweest. De rol van partijvoorzitter Bart De Wever blijkt voor 15 procent van de N-VA-kiezers bepalend te zijn geweest, terwijl dat in 2010 nog voor 26 procent gold.

De N-VA blijkt steeds meer een echte programmapartij te zijn geworden. Dat geldt ook voor Groen, waar een groot deel van de kiezers zich ook door waarden laat leiden.

Bij de traditionele partijen CD&V, SP.A en Open VLD blijkt zich identificeren met de partij dan weer een belangrijke rol te spelen.

Percentage kiezers per partij dat een stemmotief spontaan vermeldt

  CD&V N-VA Open VLD SP.A Vlaams Belang Groen
Partijprogramma 20% 28% 19% 17% 11% 26%
Vlaamse kwestie 0 11% 0 0 6% 0
Economie 0 2% 5% 2% 0 0
Immigratie 0 4% 0 0 41% 0
Criminaliteit 0 0 0 1% 9% 0
Milieu 0 0 0 1% 0 16%
Partij-imago 1% 7% 1% 2% 12% 4%
Partijleider 12% 15% 15% 5% 3% 3%
Beste partij 4% 2% 3% 3% 9% 5%
Politieke verandering 0 35% 2% 1% 7% 2%
Antipolitiek 4% 3% 3% 7% 13% 6%
Politieke desinteresse 0 1% 2% 0 0 1%
Waarden 20% 10% 21% 15% 7% 47%
Socialisatie 26% 5% 12% 17% 3% 2%
Partij-identificatie 23% 1% 14% 20% 2% 2%
Dienstbetoon 1% 0 2% 3% 0 1%

Dat de Vlaming het communautaire niet langer als dé prioriteit beschouwt, bleek al uit de studie die vorige week is voorgesteld. Bovenstaande tabel leert ons dat amper 11 procent van het N-VA-electoraat dat thema als prioriteit naar voor schuift. Al kan je natuurlijk ook wel zeggen dat het communautaire aspect nooit veraf is in de politieke verandering waarvoor de N-VA staat.

Strijd om de rechtse kiezer

De verbreding van het N-VA-electoraat van de afgelopen jaren is een van de oorzaken van de ietwat verminderde belangstelling voor het communautaire. De partij trekt niet langer uitsluitend Vlaams-nationalistische kiezers aan, maar ook conservatieve kiezers en centrumkiezers. Daardoor gaat het kiezerskorps van N-VA, Open VLD en CD&V ook steeds meer op elkaar lijken.

"Waardengewijs gesproken zijn deze drie electoraten haast uitwisselbaar", zegt Koen Abts van IPSO-KULeuven. Bij de gemiddelde N-VA-kiezer heerst wel meer scepticisme over de multiculturele samenleving en is er ook relatief meer aandacht voor het communautaire. CD&V-kiezers blijken dan weer opvallend meer bezorgd te zijn over gezondheidszorg (51 procent) en pensioenen (42 procent). Wie had het ook al weer over het sociale gelaat van de regering-Michel?

Rood lampje brandt bij de SP.A

Net als bij CD&V hecht de SP.A-kiezer meer belang aan sociaal-economische thema's, in de eerste plaats aan de werkgelegenheid (53 procent). Uit de studie blijkt dat het SP.A-electoraat "traditioneel links" is, "met een gesloten samenleving voor ogen".

Dat lijkt samen te gaan met de leeftijd van de gemiddelde SP.A-kiezer. Sinds 2007 blijken de Vlaamse socialisten alsmaar minder jonge kiezers aan te spreken. De partij blijkt vooral meer aanhang te hebben bij lager geschoolden en bij ongeschoolde en geschoolde arbeiders. Bij de hoge kaderleden en de zelfstandigen blijkt de SP.A niet goed te liggen. Op het vlak van beroep en opleidingsniveau is de SP.A geen doorsnede van de beroepsbevolking meer, en dat lijkt geen rooskleurig toekomstperspectief.

Open VLD en Groen scoren wel goed bij jonge kiezers. Over het electoraat van Vlaams Belang spreekt de studie zich niet uit wegens een te beperkt aantal kiezers.

Het onderzoek van IPSO-KULeuven is face-to-face afgenomen bij 1.183 Vlaamse kiezers. De steekproef kan als representatief worden beschouwd op het vlak van leeftijd, geslacht en onderwijsniveau.

Het volledige onderzoek kan u raadplegen op de site van de KULeuven.

Meest gelezen