Steve Stevaert verliet de politiek met een klap, en nu ook het leven

Steve Stevaert, Robert van geboorte, met alle voor- en tegenstanders die hij had, was één van de meest markante politici die ons land de voorbije decennia heeft voortgebracht. Eén van die charismatische figuren die er met een welgemikte oneliner in slaagde om de kiezers te amuseren, enthousiasmeren of zelfs botweg te ergeren, maar ze nooit onverschillig liet.

Niet dat hij altijd een stemmenkanon was, geheel tegen de gangbare overlevering in. De allereerste keer dat hij zich kandidaat stelde, haalde hij 800 stemmen, de tweede keer amper 1.200. Maar gaandeweg transformeerde hij in één van die zeldzame politici die zijn partij eigenhandig boven de korenmaat uittilt. Leo Tindemans. Misschien Guy Verhofstadt, zeer zeker Yves Leterme en uiteraard Bart De Wever.

Ook Stevaert, cafébaas met koksdiploma en in de politiek gehaald door Willy Claes, hoort zeer zeker thuis in dat korte rijtje. In zijn boerenjaar 2003 – toen zijn partij met hem als de opper-Teletubby 23 procent haalde – scoorde hij zelf ook 600.000 stemmen.

Stevaert was de man die het socialisme gezellig maakte. En het openbaar vervoer gratis – “vroeger vervoerden de bussen lucht, nu vervoeren ze mensen”. Zo kwam het dat hij zijn volk overtuigde om links te stemmen, dwars tegen de grondstroom in, en zelfs stemmen bij het Vlaams Blok ging halen. Hij, die vond dat je het gat in de haag – de partij van Dewinter, zeg maar – alleen maar groter maakt door het te snoeien.

De man, die volgens zijn tegenstanders - en hij had er veel, vijanden zelfs - een schaamteloze populist was. Maar hij liet niemand koud.

Van zijn uitzonderlijke positie was Stevaert zich altijd goed bewust, onbescheiden als hij kon zijn. Ik herinner me een vrij lang gesprek met hem kort na de jongste verkiezingen. Hij lamenteerde over de teloorgang van zijn partij, en plaatste zichzelf in de traditie van de allergrootsten. “Leterme heeft de stroom verbreed, maar ik heb hem omgebogen.” Waarbij hij zeer trots was dat hij dat tegen de rechtse onderstroom in Vlaanderen in deed. En dan, met een mengeling van bewondering en afschuw, “De Wever heeft hem zelfs verplaatst”.

Stevaert liet de politiek nooit helemaal los. Hij bleef die uitademen, zelfs al was hij er op dat moment al vele jaren uit weg. En de manier waarop hij vertrok uit de Wetstraat was onvergetelijk. Met een luide klap, zoals wel vaker in de carrière van Steve Stevaert. Plots, in 2005, was hij weg naar Limburg, om er gouverneur te worden.

Achteraf bekeken hield dat steek. Ook al waren er alle mogelijke verhalen over de vaandelvlucht van Stevaert – die nog harder gingen gonzen toen hij na vier jaar het gouverneurschap alweer inruilde voor het zakenleven en nog vaker in Cuba en Vietnam verbleef of Ethias bestierde.

Hier had je de oer-Limburger die naar zijn heimat terugkeerde. Die, zonder dat iemand het ooit geloofde, al een paar keer geopperd had dat hij niet tot zijn pensioen in de toppolitiek wilde blijven. Op zijn inhuldiging in het Hasseltse provinciehuis als gouverneur, met zijn oude vader aan zijn zij, zag Stevaert er best wel gelukkig uit.

Iederéén die de Wetstraat een beetje volgt, weet welke hondenstiel die van partijvoorzitter is. Maar zijn vertrek hield ook steek omdat Stevaert nooit meer dat succes had kunnen evenaren als hij in de politiek gebleven was. En wellicht was zijn ego te groot om dat te kunnen aanvaarden.

Die hele episode toonde ook aan hoe boordevol tegenstellingen Stevaert stak. De toppoliticus die op het hoogtepunt van zijn roem de politiek verliet. Of: de toppoliticus die voor een gezellig socialisme pleitte, maar intern een bikkelharde en brute machtspoliticus was, die tegenstanders zonder veel schroom opzijschoof. Of dat toch probeerde.

Of: het gauce caviar dat flirtte met het Cubaanse Castrismo. Nog één: de populist annex ex-cafébaas – eigenlijk een ondernemer die cafés opkocht, rendabel maakte en weer doorverkocht - die graag mocht inhakken op intellectuelen. Maar tegelijkertijd was kunstcollectionneur Stevaert een veel grotere intellectueel en was hij veel belezener dan hij ooit liet uitschijnen. Toch schreef hij liever een kookboek - Koken met Steve - dan een politiek manifest. 

Misschien is de belangrijkste tegenstelling wel deze: onder dat aura van vrolijke onaantastbaarheid ging ook een kwetsbaar persoon schuil. Zeker sinds het annus horribilis 2011. Nadat eerder al zijn moeder en schoonbroer gestorven waren, pleegde dat jaar zijn broer Tony zelfmoord en stierf zijn vader. Bovendien raakte hij in opspraak in een afpersingszaak rondom sekstapes – waarin de minister van Staat overigens helemaal vrijgepleit was.

Dat jaar zat Stevaert diep, erg diep. Dat hij toen inktzwarte gedachten had, verstopte hij ook niet echt. Alsof hij even helemaal alleen op de wereld was, zo voelde hij zich toen. Niet voor niets trok hij zich aan het einde van dat jaar terug uit al zijn mandaten. “Om privé weer wat quality time te zoeken.” In Heylen en de Herkomst, vorige week op vier, zag hij er een fragiele, oudere man uit. Maar niemand die kon verwachten dat Steve Stevaert op deze tragische manier aan zijn einde zou komen.

- 12 april 1954: Steve Robert Jos Stevaert wordt geboren in het Limburgse dorp Rijkhoven.

- in 1972 wordt hij cafébaas. Hij start het Roodhuis op, en zou nog een tiental muziekcafés kopen en verkopen.

- tussen 1982 en 1989 is hij provincieraadslid in Limburg.

- tussen 1989 en 1995 is hij gedeputeerde in zijn thuisprovincie.

- Tussen 1995 en 2005 is hij ook Hasselts burgemeester.

- In 1998 wordt hij Vlaams minister van Mobiliteit, en lanceert hij zijn gratispolitiek. 

- In 2003 wordt hij partijvoorzitter, en loodst hij zijn partij naar een eclatante 23 procent. Tegelijkertijd blijft hij Vlaams volksvertegenwoordiger.

- Tussen 2005 en 2009 is hij gouverneur van "zijn" Limburg. 

- In de laatste jaren oefende hij verschillende mandaten in de privé uit, onder andere bij Ethias. 

Mocht u met vragen zitten rond zelfdoding, neem dan contact op met de zelfmoordlijn, op het telefoonnummer 1813.