"Interessante punten, maar men moet realistisch blijven"

Geens wil met zijn Justitieplan ook de taak van de onderzoeksrechter veranderen. "Ik vind dat geen goed idee", reageert Philippe Van Linthout van de Belgische Vereniging van Onderzoeksrechters tegen onze redactie. Geens wil de leiding van bijvoorbeeld een telefoontap-onderzoek toevertrouwen aan het parket, in plaats van aan de onderzoeksrechter, zoals nu het geval is.

"Het openbaar ministerie (of het parket, nvdr.) is niet onafhankelijk en onpartijdig", zegt Van Linthout. "Op een zitting vraag het OM de straf, en bovendien zijn parketmagistraten ook goed vertegenwoordigd op de ministeriële kabinetten." Hij betwijfelt dat de hervorming efficiënt zal zijn.

De oplossing? "We moeten voldoende ondersteunend personeel en voldoende magistraten krijgen. Daar ligt het probleem."

Voor de rest ziet Van Linthout wel enkele interessante punten, "maar men moet wel realistisch blijven".

Gevangenisstraffen van minder dan één jaar afschaffen, is een van de opvallende maatregelen uit het plan. "Een zeer goed idee", reageert criminoloog Brice De Ruyver in "De ochtend". "Straffen onder 1 jaar worden al vaak niet meer uitgevoerd. Waarom ze dan uitspreken?"

Meer enkelbanden als vervanging bij de strafuitvoering vindt De Ruyver ook prima. "Het zal natuurlijk geld kosten, maar het zal hopelijk ook begeleiding met zich meebrengen. (...) Als we opnieuw willen resocialiseren, zullen we daar wel een stuk begeleiding voor nodig hebben." De Ruyver vraagt zich af of de gemeenschappen hier wel zullen volgen, want zij zijn bevoegd voor de justitiehuizen, die de strafuitvoering opvolgen.

Over het inperken van de voorlopige hechtenis is De Ruyver genuanceerd. "Aan de ene kant begrijp ik de filosofie, aan de andere kant hoop ik dat men beseft dat men vooral buitenlandse dadergroepen een fantastisch cadeau geeft als men dat zo lineair doortrekt."

Philippe Van Linthout ergert zich aan het feit dat Geens zegt dat de wet op de voorlopige hechtenis zijn doel mist. "Er wordt altijd gezegd dat 30 procent van de gedetineerden in voorlopige hechtenis zit, maar in België zitten alleen maar mensen met straffen van meer dan 3 jaar in de cel, naast zij die in voorlopige hechtenis zitten. Dit is geen eerlijk debat."

"Wij (de onderzoeksrechters, nvdr.) misbruiken de wet op de voorlopige hechtenis niet", zegt hij tegen onze redactie. "Wijs ons de mensen aan die onterecht in de cel zitten in afwachting van hun proces."

"Als er problemen zijn, heb je gevangenissen nodig. Dat kost geld, ik weet het, maar je kan de mensen toch niet in de natuur sturen!" Van Linthout verwijst naar Nederland, waar meer cellen volgens hem op termijn hebben geleid tot minder mensen in de gevangenis. Nederland heeft al gevangenissen moeten sluiten, hoewel onder meer ook uit besparingsoverwegingen.